Verkenningen
In de afgelopen jaren verschenen er verschillende onderzoeken over het Verdrag van Faro. Wat de impact ervan is op de samenleving. Maar ook wat het verdrag vraagt van de erfgoedprofessional. Een overzicht.
Over lokalisme, liefdewerk en lonkend perspectief
Wat is de stand van zaken van burgerparticipatie en burgerinitiatief in de Nederlandse archeologie? In het onderzoek 'Over lokalisme, liefdewerk en lonkend perspectief - Verkenning naar participatie en burgerinitiatief in de Nederlandse archeologie' analyseren Heleen van Londen (UvA), Monique van den Dries (LEI) en Stella Landskroon vijftig projecten.
Cultureel erfgoed voor en met iedereen
In het rapport 'Cultureel erfgoed voor en met iedereen - overwegingen bij het ratificeren van het Verdrag van Faro' zijn beleidsimplicaties in kaart gebracht en bestaande Faro-praktijken onderzocht. Op basis daarvan beschreven de onderzoekers Annelies van der Horst, Lotte Hopstaken en Paul van Soomeren van de DSP Groep de belangrijkste lessen.
Faro: een vak apart (?)
Wat betekent het verdrag van Faro voor de manier waarop de erfgoedprofessional werkt? In de onderzoeksrapportage ‘Faro: een vak apart (?)’ bestudeerde Annemarie Willems literatuur en sprak met erfgoedprofessionals. Ook keek ze naar ervaringen in landen die het verdrag hebben ondertekend danwel geratificeerd en geïmplementeerd.
Participatief waarderen
Het Verdrag van Faro benadrukt de maatschappelijke en verbindende waarde van erfgoed en het belang van deelname door de samenleving. Hoe kunnen burgerinitiatief en -participatie weer een vanzelfsprekende rol vervullen in de geïnstitutionaliseerde wereld van de materiële erfgoedzorg? Lees meer over participatief waarderen in het onderzoek van Willemijn van Helbergen.
Samen leren door te doen
In het kader van de ratificatie van het Verdrag van Faro door Nederland is door de RCE kwalitatief onderzoek uitgevoerd. De hoofdvraag hierbij was: hoe kunnen erfgoedprofessionals, erfgoedinstellingen en overheden werken volgens dit verdrag? Wat betekent de implementatie van dat verdrag voor de erfgoedpraktijk? Om die vraag te beantwoorden zijn zes deelvragen geformuleerd. Deze publicatie bevat een samenvatting van de belangrijkste uitkomsten van het onderzoek. Hieronder staan alle zes onderzoeken, inclusief methodologische verantwoording.
Methodologische verantwoording bij de Faro-onderzoeken
Het grootschalige kwalitatieve onderzoek naar de Faro-ervaringen in het veld geeft inzicht in de bestaande praktijk en de manieren waarop burgerinitiatieven en erfgoedparticipatie het beste kunnen worden gestimuleerd en gefaciliteerd. Deze publicatie bevat een toelichting op de onderzoeksbenadering en -methode.
Drie erfgoedbegrippen nader bekeken
De woorden erfgoedgemeenschap en cultureel erfgoed zijn belangrijk in het Verdrag van Faro. Ook de term participatie komt vaak voor. Maar wat wordt er precies onder verstaan in de Nederlandse erfgoedwereld? En is een strikte definiëring werkbaar? Uit het Faro-onderzoek blijkt dat de overheid, erfgoedinstellingen, belanghebbenden, burgers en vrijwilligers niet altijd dezelfde taal spreken. Om de communicatie te vergemakkelijken worden de drie belangrijkste begrippen in dit Faro-onderzoek nog eens toegelicht.
'Kom eens naar de wijk toe'
Participanten en vrijwilligers delen de ervaringen die ze recentelijk opdeden bij verschillende participatieactiviteiten. Ze vertellen er bevlogen over en weten als geen ander wat in de erfgoedpraktijk nodig is. 'Leren luisteren naar mekaar.' Maar ook: 'Gebruik toegankelijk taalgebruik bij fondsaanvragen'. Zo hebben ze nog wel meer rake observaties. In dit Faro-onderzoek zijn ze opgetekend.
'Samen maatschappij zijn'
Welke betekenis heeft erfgoed voor relaties tussen mensen en in welke mate draagt erfgoed bij aan hun welzijn? Dat is een vraag die voortkomt uit het Verdrag van Faro. Mensen die zich actief inzetten voor het Nederlandse erfgoed geven hier zelf het antwoord op en lichten hun drijfveren toe in dit Faro-onderzoek. 'Iedereen mag meedoen.'
'Ken de spelers en hun posities op het speelveld'
Voor het welslagen van participatieprojecten in de geest van Faro is het belangrijk te weten wie precies de belanghebbenden zijn. Maar ook: welke positie nemen ze in en wat zijn hun drijfveren? Dit Faro-onderzoek geeft antwoorden op deze vragen.
'Veel pionieren met elkaar'
Erfgoedprofessionals en vrijwilligers in Nederland zetten diverse werkwijzen en instrumenten in om sociale waarde te creëren en erfgoedparticipatie te stimuleren. Werken in de geest van Faro gebeurt dus al een poosje. Dit Faro-onderzoek laat zien hoe Faro in de praktijk is gerealiseerd en geeft inzicht in hoe die aanpak verder vorm kan krijgen als het verdrag wordt geratificeerd.