Beschermingsmaatregelen tegen wateroverlast
Het erfgoed bescherming bieden tegen water kan op verschillende manieren. Keuzes maken tussen de diverse voorzieningen en maatregelen is geen gemakkelijke opgave. Het overstromingsrisico bijvoorbeeld kan zo klein zijn dat u zich afvraagt of u wel een maatregel moet treffen.
Bij het nemen van maatregelen om waterrisico’s te verkleinen, bieden de vijf stappen van preventie houvast. In deze geïntegreerde benadering gaat het om de stappen voorkomen, blokkeren, detecteren, reageren en behandelen. De uitkomst van een risicoanalyse helpt u bij het maken van keuzes. Kijk daarbij ook naar de kosten en baten. Meer hierover leest u in de publicatie Risicomanagement voor collecties. Hieronder vindt u een aantal voorbeelden van maatregelen en voorzieningen.
Noodmaterialen en calamiteitenkar
Het is prettig om een noodvoorraad en een calamiteitenkar/-koffer klaar te hebben staan. Voor ongewenste voorvallen is het handig om materiaal bij de hand te hebben dat u kunt inzetten om schade te beperken. Een noodvoorraad bestaat bijvoorbeeld uit schoonmaakmiddelen, gereedschap en verpakkingsmateriaal. Het is belangrijk dat er op vaste plaatsen zo’n noodvoorraad klaarstaat. Op de website van het Landelijke Contact Museumconsulenten staat een uitgebreide inventarisatielijst van noodvoorraden met daarbij de leveranciers van deze producten.
Zandzakken als barrière
Wanneer overstroming of wateroverlast dreigt, moet snel gehandeld worden. Het gebruik van zandzakken om het erfgoed tegen water te beschermen is een effectieve maatregel. Zorg er dan wel voor dat, wanneer bij u de kans op wateroverlast groot is, de zandzakken in de buurt klaar liggen, gevuld en al. Informeer bij uw gemeente naar de verstrekking van zandzakken. In veel gemeenten is dit gratis. Naast of in plaats van zandzakken kan ook een zogenaamde Tubebarrier, een uitrolbare en/of opblaasbare waterkering, dienst doen als waterkering.
Evacueren
Het kan zijn dat evacueren van de collectie op een gegeven moment de enige oplossing is wanneer hoogwater of wateroverlast meer dan een dreiging is en de kans op waterschade dusdanig groot is. Vooraf nadenken over wat evacueren inhoudt, met daarbij een oefening, geeft minder kans op bijkomende risico's dan wanneer hals over kop de collectie in veiligheid moet worden gebracht. Meer informatie vindt u op de pagina Evacuatie van collecties.
Behandelen
Wanneer water het gebouw is binnengetreden en objecten daadwerkelijk waterschade hebben opgelopen, biedt het waterschadewiel ondersteuning bij de eerste hulp aan deze objecten. Op het wiel staan acties over hoe te handelen bij waterschade, ingedeeld per materiaalsoort en specifieke collectie. Raadpleeg altijd zo spoedig mogelijk de deskundige die verantwoordelijk is voor de veiligheid van mensen en gebouw, en erkende specialisten en restauratoren voor de veiligheid van uw collectie. Let bij het schoonmaken, opruimen en drogen van het gebouw op de eigen veiligheid, hoe om te gaan met natte interieuronderdelen en op het droogproces. Raadpleeg deze aandachtpunten om vervolgschade te voorkomen.