Interpretatie en synthese
Wanneer archeologische resten in- of ex-situ worden behouden, levert dat nieuwe informatie op. Deze informatie kan worden geïnterpreteerd en gesynthetiseerd en levert zo een bijdrage aan het verhaal over ons verleden. De interpretaties worden gemaakt door dezelfde partij die verantwoordelijk is voor het veldwerk. Dit kan een archeologisch bedrijf zijn, een gemeentearcheoloog of een universiteit.
Interpretatie
Na een opgraving verschijnt een eindrapportage waarin de vondsten en sporen zijn beschreven en waarin staat op welke plek ze zijn gevonden. Naar aanleiding van deze feitelijke informatie worden de vondsten en sporen geïnterpreteerd. Bijvoorbeeld, uit welke periode stamt een artefact, waarvoor werd het gebruikt en wat vertelt dit ons?
Synthese
Wanneer de vondsten en sporen zijn geïnterpreteerd, kunnen ze gebruikt worden bij het maken van syntheses. Dit onderzoek wordt meestal verricht door universiteiten, de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE), het archeologische bedrijfsleven en gemeenten. In deze syntheses plaatsen zij de vergaarde kennis in een breder perspectief. De vondsten kunnen bijvoorbeeld worden vergeleken met andere vondsten uit dezelfde archeologische regio. We kunnen zo uit die rapporten kennis over ons verleden halen om nieuwe verhalen aan onze geschiedenis toe te voegen. Daarnaast kunnen oude opgravingen nieuwe kennis opleveren door er met een frisse blik naar te kijken. Vondsten uit oude opgravingen die met natuurwetenschappelijke methoden en technieken worden onderzocht, leveren vaak verrassende inzichten op over hoe mensen vroeger leefden.
Stimulans sythesevorming
In de evaluatie van de archeologiewetgeving werd geconcludeerd dat onvoldoende kennis geoogst wordt uit de vele opgravingsrapporten. Om dit oogsten van kennis uit deze stapels rapporten te stimuleren laat de RCE syntheses uitvoeren. Hiermee wordt nieuwe kennis uit opgravingsrapporten gedestilleerd. Ten behoeve van kenniswinst worden ook archeologische vondsten uit oude opgravingen met behulp van natuurwetenschappelijke methoden en technieken(opnieuw) onderzocht.
Zoekmachine voor archeologische data
AGNES is een zoekmachine die gebruikt kan worden voor het zoeken naar relevante rapporten voor synthetiserend onderzoek. Het rapport 'AGNES voor synthetiserend onderzoek' geeft hiervoor handvaten en aanbevelingen.
Zaaien en Oogsten
De rapporten Over zaaien en oogsten en Over zaaien en oogsten II presenteren de uitkomsten van een studie naar de kwaliteit en bruikbaarheid van van archeologische rapporten voor synthetiserend onderzoek.
Nieuwe inzichten
De nieuwe kennis over het verleden en de archeologische resten die behouden zijn, vormen weer de input voor een nieuwe ‘ronde’ in de cyclus van archeologische monumentenzorg en kunnen van invloed zijn op de fasen van inventariseren, waarderen, selecteren en behoud in- of ex-situ. Zo kunnen bepaalde archeologische vindplaatsen naar verloop van tijd niet meer zo zeldzaam zijn omdat er al veel zijn opgegraven of in de bodem zijn bewaard. Wanneer een vergelijkbare vindplaats dan weer wordt gevonden kan worden besloten om die niet meer te onderzoeken of te bewaren.
Archeologische monumenten
De archeologische vindplaatsen die in de bodem behouden moeten blijven, worden toegevoegd aan de ‘voorraad’ monumenten die in de toekomst kunnen worden onderzocht. Deze monumenten zijn terug te vinden op de Archeologische Monumentenkaart (AMK).