Archeologie in Nederland - AMK en IKAW

De kaart Archeologie in Nederland is een combinatie van de Archeologische Monumentenkaart (AMK) en de Indicatieve Kaart Archeologische Waarden (IKAW). Hierop zijn bekende behoudenswaardige archeologische terreinen verzameld, gecombineerd met de trefkans (hoog, middelhoog, laag) op archeologische resten.

AMK en IKAW

Archeologie in Nederland bestaat uit twee gecombineeerde kaarten:

Archeologische Monumentenkaart (AMK)

De bestanden die samen de AMK vormen, bevatten per provincie informatie over archeologische terreinen (monumenten), waaronder de wettelijk beschermde monumenten. De kaart toont zowel de geometrie van de terreinen als de thematische informatie. Er is onderscheid tussen vier categorieën:

  • terreinen van zeer hoge archeologische waarde beschermd;
  • terreinen van zeer hoge archeologische waarde;
  • terreinen van hoge archeologische waarde;
  • terreinen van archeologische waarde.

Let op: sinds 2014 wordt de AMK niet meer bijgehouden door de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE). De huidige AMK kan dan ook beschouwd worden als een statisch bestand.

Indicatieve kaart archeologische waarden (IKAW)

De IKAW bevat een vlakdekkende en landsdekkende classificatie van de trefkans op archeologische resten. Deze trefkans is gebaseerd op een kwantitatieve analyse en op archeologisch inhoudelijke kennis van het bodemarchief. De RCE maakt op dit moment binnen het project Kenniskaart archeologie een begin met archeologische verwachtingskaarten in lagen. Het streven is om op deze kaarten de kans op archeologie in de Nederlandse bodem uit te splitsen naar periode en diepte. Deze kaarten zullen op deze website gepubliceerd worden.

De kaart geeft een globaal beeld van de trefkans op archeologische resten in de bodem en onder water. Deze trefkans wordt per gebied van 50 bij 50 meter aangegeven met een van de categorieën: ‘hoge', ‘middelhoge', ‘lage' of ‘zeer lage' trefkans, dan wel: ‘niet gekarteerd'. Deze laatste categorie geeft aan van welke gebieden tijdens het maken van deze versie van de IKAW geen bodemkundige of geologische gegevens beschikbaar waren. Het gaat hier vooral om bebouwde gebieden. Voor land en voor water wordt een verschillend verloop van kleuren gebruikt.

Let op: het is belangrijk om te weten dat in gebieden met de trefkans 'laag' wel degelijk belangrijke archeologische resten kunnen voorkomen. Als u niet zeker bent over het gebruik, de toepasbaarheid of de reikwijdte van de kaart, raadpleeg dan een archeologisch deskundige.

Wat levert het op

De AMK en IKAW zijn voor de archeologische professional, ambtenaren ruimtelijke ordening en archeologen werkzaam bij gemeenten en provincies. De kaart toont de  situatie uit 2014.

De kaart is bedoeld als instrument voor de ruimtelijke ordening en  voor het beheer en de bescherming van archeologische informatie die in de bodem bewaard is gebleven. Met behulp van deze kaart kan bij diverse planologische beslissingen – zoals ontgrondingen, bodemsaneringen, aanleg van woonwijken, etc. – rekening worden gehouden met de aanwezige archeologische waarden.

Gebruik van de kaart

Er kunnen afwijkingen bestaan ten opzichte van de versie die een aantal provincies voor beleidsdoeleinden gebruiken. Daarom is het altijd aan te raden om bij het gebruik van deze kaart ook contact op te nemen met de provincie of gemeente voor aanvullende informatie. Zie voor meer informatie ook de handleiding AMK en de handleiding IKAW.

U kunt op de kaart Archeologie in Nederland de archeologische monumenten en de archeologische verwachtingen samen of los van elkaar bekijken. U selecteert eenvoudig aan de linkerzijde wat u op de kaart wilt zien. Ingezoomd op het gebied van uw voorkeur, kunt u de afbeelding printen voor eigen gebruik.

Door wie

De Archeologische Monumentenkaart is een product van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Omdat steeds meer gemeenten beschikken over eigen archeologische en cultuurhistorische waardenkaarten, werkt de RCE momenteel aan het project 'Waardenkaart in veelvoud'. In deze waardenkaart worden alle bestaande gemeentelijke waardenkaarten digitaal aan elkaar gekoppeld. Zo ontstaat een landsdekkend kaartbeeld.