Nederland verandert. De komende jaren spelen de transitieopgaven waar ons land voor staat een belangrijke rol in ons ruimtelijk beleid. De positie van erfgoed is daarin steeds beter verankerd. Voor provincies en gemeenten maar ook waterschappen en initiatiefnemers van ruimtelijke ontwikkelingen, zoals projectontwikkelaars, woningcorporaties, Rijksuitvoeringsdiensten en terreinbeheerders, is hier informatie te vinden over specifieke vraagstukken rondom erfgoed en onze leefomgeving.
Nationale Omgevingsvisie (NOVI)
Sinds 2020 is ons leefomgevingsbeleid gebaseerd op de Nationale Omgevingsvisie (NOVI). Met deze nationale visie is de kwaliteit van onze leefomgeving hoog op de agenda gezet. Leefomgevingskwaliteit is een breed begrip waarin cultureel erfgoed een onderdeel is. In de NOVI zijn uitgangsprincipes voor erfgoed en landschap opgenomen. Het gaat niet alleen om het behoud van erfgoed en de daarvoor bestaande kaders en regels. Het gaat ook om het borgen van kernkwaliteiten van stad en land. Denk aan behoud van identiteit door het vertellen en zichtbaar maken van het verhaal van een specifiek gebied. En het gaat om het beschermen van landschapskwaliteiten en karakteristieken in kwetsbare landschappen en bebouwde gebieden.
4 grote ruimtelijke opgaven
De RCE werkt langs de lijnen van de 4 grote transitieopgaven van de NOVI:
Wat doet de RCE?
De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) is op diverse niveaus actief om erfgoed en landschap te borgen in onze leefomgeving:
- We adviseren beleidsmakers bij overheden en professionals die werkzaam zijn op het terrein van ruimtelijke ontwikkeling en erfgoed.
- We ontwikkelen kennis en instrumenten om erfgoed en landschappelijke kwaliteit in gebieden zichtbaar en inpasbaar te maken. Bijvoorbeeld met tijdlijnen, gebiedsbiografieën en de Monitor Landschap. Dit doen we voor overheden, ontwerpers en initiatiefnemers van ruimtelijke ontwikkelingen.
- Onze adviseurs hebben een actieve rol bij de inbreng van erfgoed en landschappelijke kwaliteiten in de uitvoeringspraktijk.
Zo stimuleren we dat erfgoed en landschappelijke kernkwaliteiten in een vroeg stadium worden ingezet bij het inrichten van de ruimte in Nederland.
De RCE geeft programmatisch uitvoering aan een aantal specifieke thema’s binnen het thema leefomgeving: Duurzaam Erfgoed, Erfgoed en Omgevingswet, en Water en erfgoed. Ook zijn we als partner actief in de Erfgoed Deal.
Uitgelicht

Land van Betekenis
In de reeks essays ‘Land van Betekenis’ beschrijft Frank Strolenberg, voormalig programmamanager bij de RCE, tientallen voorbeelden voortkomend uit zijn ervaring met 25 jaar erfgoed- en ruimtebeleid in Nederland. Van de Nota Belvedere tot de Nota Ruimte: de vele voorbeelden laten zien hoe de identiteit van erfgoed een onderscheidend aandeel had in de succesverhalen die de projecten werden.
Kennisbank Leefomgeving
Werken aan MooiNL: 8 handreikingen op gebiedsniveau
Het programma Mooi Nederland onder aanvoering van de Minister voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening heeft acht handreikingen ontwikkeld. Deze handreikingen, waaraan de RCE heeft bijgedragen, geven handelingsperspectieven en toepasbare adviezen voor het werken aan ruimtelijke opgaven op concrete plekken, van binnenstad tot buitengebied.
Werken aan MooiNL: 8 handreikingen op gebiedsniveau
Cultureel erfgoed als sleutel tot draagvlak in overgangsgebieden
In de zogenoemde overgangsgebieden kan erfgoed een belangrijke rol vervullen in de transitie die nodig is voor een herkenbaar en toekomstbestendig landelijk gebied. Jori Wolf (Staatsbosbeheer) en Marinke Steenhuis (SteenhuisMeurs) delen hun visie op de ontwikkelingen in de overgangsgebieden en het belang van cultuurhistorie bij de opgaven die hier spelen.
Lees verder
Nieuws

Onderzoeksresultaten betere bescherming monumentale bomen gepresenteerd
Hoe kunnen we monumentale bomen beter beschermen in Nederland? Die vraag stond centraal in een onderzoek dat Terra Nostra, ...
Lees verder
Start programma Erfgoed & Overheid
De uitvoering van erfgoedtaken in de fysieke leefomgeving staat bij gemeenten en provincies onder druk. Daarom start het ...
Lees verder
Provinciale uitwerking grote ruimtelijke opgaven en erfgoed van start
Maandag 12 december heeft minister voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening Hugo de Jonge alle provincies startpakketen ...
Lees verder
RCE biedt handreiking om erfgoed te positioneren in ruimtelijke opgaven
Op vrijdag 9 december overhandigde Arjan de Zeeuw, directeur Kennis & Advies bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE), ...
Lees verder
Aanvalsplan Landschap zet in op 10% landschapselementen in landelijk gebied
Woensdag 28 september overhandigde een coalitie van maatschappelijke organisaties, provincies, waterschappen en bedrijven ...
Lees verder
Minister Hugo de Jonge en staatssecretaris Gunay Uslu bezoeken Amersfoort
Hoe gaan we om met erfgoed en hoe zetten we ontwerp in bij ontwikkeling van de leefomgeving? Deze vraag stond centraal tijdens ...
Lees verder
