De landschaps- of gebiedsbiografie is een onderzoeksinstrument dat laat zien hoe een gebied zich door de eeuwen heen heeft ontwikkeld als gevolg van de wisselwerking tussen mens en natuur. De gebiedsbiografie geeft inzicht in de manier waarop het verleden doorwerkt in de huidige opbouw en kenmerken van een gebied. Het instrument biedt daarmee aanknopingspunten om hierop voort te bouwen bij nieuwe ontwikkelingen.
De afgelopen decennia zijn in Nederland vele gebiedsbiografieën verschenen. Van kleine tot grote gebieden, van beknopte uitgaven tot dikke, meerdelige series en uiteenlopend in benaming. Historische atlas, kwaliteitsatlas, ‘het verhaal van’: de oogst aan gebiedsbiografieën is groot en divers. In mei 2025 organiseerde de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) een bijeenkomst over de ‘toekomst van de gebiedsbiografie’. Vanuit verschillende onderzoeken die op deze dag gepresenteerd werden werkt de RCE momenteel aan een nieuwe gids voor opdrachtgevers die een gebiedsbiografie willen (laten) maken.
Beeld: Paul Paris
Duingebied bij Noordwijk
De gebiedsbiografie is een waardevol onderzoeksinstrument op het snijvlak van cultureel erfgoed, maatschappij en ruimtelijke ordening. Om hiervoor positieve aandacht te blijven genereren en om het professionele debat te blijven voeren over de kwaliteit en innovatie in het vakgebied, heeft de RCE het initiatief genomen een Gebiedsbiografieprijs in te stellen.