Water en klimaat

Nederland ligt in een delta. Water is er altijd in de buurt. Daarom zorgen we er in ons land voor dat we er optimaal gebruik van maken. Maar het veranderende klimaat brengt nieuwe uitdagingen met zich mee: een stijgende zeespiegel, vaker extreem weer en aanhoudende droogte. Klimaatverandering, en de maatregelen die Nederland neemt om hiermee om te gaan, hebben gevolgen voor cultureel erfgoed.

Hoogwater in Venlo, 1926. Wateroverlast is van alle tijden. Steden als Venlo kenden vrijwel jaarlijks wateroverlast in de stad. Inwoners waren dat gewend en bereidden zich hierop voor.

Bedreigingen voor erfgoed

Bij de gevolgen van klimaatverandering op korte termijn kan gedacht worden aan schade aan erfgoed door warmte, droogte, regenval of storm. Bijvoorbeeld in de vorm van funderingsproblemen of schade aan groenvoorzieningen zoals kasteeltuinen. De gevolgen op lange termijn zijn moeilijk te voorspellen.

Om de effecten van klimaatverandering tegen te gaan, worden maatregelen genomen. Ook deze maatregelen hebben impact op erfgoed. Denk aan het aanleggen, verhogen of verbreden van dijken, maatregelen om de waterbergingscapaciteit te verhogen, het ontstenen van binnensteden of veranderingen in de landbouw.

Ook tijdelijke beschermingsmaatregelen kunnen gerealiseerd worden. Door onder andere gebruik te maken van informatie verkregen via de app Mijn Hoogwaterstanden kunnen bewoners van onder andere Dordrecht gewaarschuwd worden voor verwacht hoogwater. Dit geeft inwoners de tijd om kostbare spullen in veiligheid te brengen en maatregelen te treffen zoals het opzetten van schotten of het gebruik van zandzakken als bescherming tegen het water.

Het verleden als kennisbron

Omdat Nederlanders al eeuwen omgaan met water, kunnen wij vandaag de dag leren van hoe men in het verleden omging met watersystemen. We kunnen leren van deze manier van leven van onze voorouders. Ook is kennis uit het verleden vaak nog toepasbaar als oplossing of inspiratiebron. Op de pagina Praktijkvoorbeelden zijn voorbeelden te vinden.

Rol van de RCE

De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) helpt de tastbare historie te bewaren en begrijpen. We wijzen de weg binnen de beschikbare kennis. Zo laat de kaart waterberging historische oplossingen zien bij te veel of te weinig water. RCE-specialisten geven advies over ruimtelijke opgaven in de context van water en over de omgang met bouwwerken van cultuurhistorische waarde.