Beeld: ©Gemeente Vught
contouren van een oude linie, zichtbaar in het landschap vanuit de lucht

Remote sensing voor archeologische prospectie

Remote sensing betekent letterlijk  ‘waarneming op afstand’. Het is een verzamelnaam voor technieken waarmee eigenschappen van het aardoppervlak vanuit de lucht in kaart worden gebracht. Luchtfoto’s, satelliet- en dronebeelden zijn ook voor archeologen een belangrijke bron van informatie.

Webviewer Remote sensing offline

Vanaf mei 2025 is de webviewer Remote sensing niet meer beschikbaar.

De luchtfoto’s en satellietfoto’s zullen beschikbaar blijven in de Ergoedatlas. Een gebruikersrichtlijn, het verantwoordingsdocument en de publicatie 'Vanuit de lucht zie je meer. Remote sensing in de Nederlandse archeologie' (Nederlandse Archeologische Rapporten nr. 80) worden op termijn opgenomen in de kennisbank.

De webviewer Remote Sensing diende als hulpmiddel bij het opsporen van archeologische vindplaatsen tijdens archeologisch bureauonderzoek. De viewer toonde en verwees naar grotendeels landsdekkende luchtfoto’s, satellietbeelden en het Actueel Hoogtebestand Nederland (AHN3) die relevant zijn voor archeologische prospectie van landbodems.

De webviewer ondersteunde beroepsarcheologen bij het uitvoeren van archeologisch bureauonderzoek in opdracht van bijvoorbeeld een gemeente of een particuliere initiatiefnemer. Maar ook amateurarcheologen, liefhebbers van de eigen streekgeschiedenis en andere geïnteresseerden konden de viewer gebruiken bij het opsporen van archeologische vindplaatsen.

Gebruik van de kaart

Bij het gebruik van de viewer dient u er rekening mee te houden dat niet alle archeologische vindplaatsen zichtbaar zijn op remote sensing-opnamen. Verschillende factoren bepalen deze zichtbaarheid, waaronder:

  • omvang, vorm, reliëf-  en andere kenmerken van de vindplaatsen zelf
  • diepteligging van de archeologische resten
  • grondgebruik tijdens opnamen
  • weersomstandigheden tijdens opnamen
  • het detailniveau (de schaal of resolutie) waarop foto’s en beelden op het internet worden aangeboden

Door wie

De webviewer is gemaakt in het kader van het project Prospectie dat onderdeel was van het programma Kennis voor Archeologie van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. In 2023 is de publicatie 'Vanuit de lucht zie je meer. Remote sensing in de Nederlandse archeologie' (Nederlandse Archeologische Rapporten nr. 80) verschenen. In dit rapport zijn beschrijvingen van technieken en beelden van remote sensing, infographics en archeologische toepassingen in de vorm van casestudy's opgenomen.