Klimaatverandering en erfgoed
Klimaatverandering maakt de toekomst onzeker. De scenario’s gaan van minimale gevolgen tot een onleefbare planeet. Om de gevolgen van klimaatverandering te beperken, moet de mens zijn CO2-uitstoot fors verminderen. Tegelijkertijd proberen we de gevolgen op te vangen door Nederland op klimaatverandering voor te bereiden. Dit noemen we adaptatie. Deze ontwikkelingen kunnen grote gevolgen hebben voor ons cultureel erfgoed.
Het grootste risico voor erfgoed bestaat uit de gevolgen van klimaatverandering zelf. Als we er niet in slagen om deze te beperken, zal (een deel van) het cultureel erfgoed in Nederland verloren gaan door wateroverlast, droogte, hitte, overstromingen of de stijgende zeespiegel. Het spoelt weg, verdrinkt, verbrandt, verdroogt of stort in.
Gevolgen van klimaatadaptatie
Experts van het KNMI gaan uit van een zeespiegelstijging van 80 centimeter en drie tot vijf keer zo vaak extreem weer tegen 2100. Nederland bereidt zich hierop voor. Aan de kust verhoogt Rijkswaterstaat (binnen het HWBP-programma) dijken en wordt meer zand op het strand gespoten. In het rivierengebied krijgen de rivieren meer ruimte en op de hoge zandgronden herstellen de waterschappen de oude meanders om water langer vast te houden.
Deze adaptieve maatregelen kunnen schade toebrengen aan erfgoed. Bij uitgraving van een al eeuwen verlandde rivierarm kan bijvoorbeeld archeologie verloren gaan, en vernatting van veenweidegebied kan de eeuwenoude kavelstructuur uitwissen. Het is daarom van belang eerst een analyse te maken hoe het bodem- en watersysteem door de tijd heen heeft gefunctioneerd, in relatie tot activiteiten van de mens.
De juiste adaptieve oplossingen
Een goede historische analyse is waardevol voor de juiste adaptieve oplossingen. De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) brengt kennis in over het verleden en over het natuurlijke systeem. Dit levert inzichten op voor het maken van nieuwe plannen. Het toont welke maatregelen je op welke plek kan treffen om met klimaatverandering om te kunnen gaan.
