Stappenplan Klimaatstresstest

Met behulp van een simpel stappenplan maakt de gemeentelijke cultuurhistorie deel uit van de klimaatstresstest. Volg vier stappen en vind nieuwe ruimtelijke inzichten.

Stap 1 - Historische kaarten

  • Verzamel landkaarten en plattegronden van de gemeente en omgeving. Te vinden in gemeentelijke/regionale archieven, bij waterschappen en online;
  • Analyseer op deze kaarten de watersystemen in en rondom de gemeente;
  • Ontdek hoe deze systemen zich hebben gevormd door een vergelijking van:
    • de kaarten onderling
    • de gegevens van het waterschap
    • de omgevings-/rioleringsdienst

Stap 2 - Gemeente als deel van omgeving

  • Laat deskundigen de oude watersystemen duiden: wat valt hen hierbij op?
  • Vergelijk de historische gegevens met recente kaarten: wat is er allemaal veranderd? Betekende verandering een verbetering of juist problemen?
  • Bekijk de gemeente als onderdeel van een groter systeem:
    • Hoe sluit het gemeentelijke watersysteem aan op dat van de omgeving?
    • Hoe heeft het groen zich historisch ontwikkeld in relatie tot de omgeving?
    • Hoe heeft de bebouwing van de gemeente zich geleidelijk uitgebreid?

Stap 3 - Combineer deskundige kennis

  • Ga in gesprek met organisaties: waterschap, (lokale) historische vereniging, landschapsbeheerder, gespecialiseerd adviesbureau;
  • Ga in gesprek met vakspecialisten: archeoloog, archivaris, hydroloog, fysisch geograaf, rioolbeheerder, stedenbouwkundig ontwerper;
  • Wissel (lokale) kennis en inzichten uit;
  • Voer het gesprek zo breed mogelijk. Analyseer zwakke plekken en bekijk waardoor die ontstaan zijn. Zo zijn gemeentelijke archieven en collecties door opslag in kelders of op zolders kwetsbaar voor oververhitting en wateroverlast

Stap 4 - Klimaatadvies

  • Inventariseer via gesprekken met elkaar de risico’s van:
    • te veel water
    • te weinig water en extreme hitte
  • Zoek voor deze zwakke plekken in het onderzoek bruikbare oplossingen en praktische kennis
  • Sla hierbij nieuwe wegen in door kennis van oude systemen toe te passen:
    • Een 14de-eeuwse gracht kan bijvoorbeeld uit oude kaarten verdwenen zijn. Maar ondergronds kan hij nog steeds deel uitmaken van het rioolstelsel. Dit moet bekend zijn bij de gemeentelijke rioleringsdienst.
    • Tegen hittestress werken (historische) groenstructuren met hoge bomen en waterpartijen als grachten en vijvers.