Erfgoed is van en voor ons allemaal. Het is daarmee een gezamenlijke zorg en een gedeelde verantwoordelijkheid. Een cultuurhistorische waardestelling geeft erfgoed betekenis zodat we het kunnen identificeren en (h)erkennen. Waarderen is een werkwijze om weloverwogen met dit erfgoed om te gaan. Door de waarde expliciet te maken, kunnen we samen een keuze maken in wat we willen behouden.
Waarde is een van de belangrijkste begrippen in de zorg voor het erfgoed. Wat als waardevol wordt gezien, zal (her)gebruikt, behouden of gekoesterd worden. Zo ondersteunt een cultuurhistorische waardebepaling overheden of collectiebeherende instellingen bij de uitvoering van hun taken. Bijvoorbeeld bij de aanpassing van een raadhuis, de realisatie van een parkeerkelder in een oude binnenstad, de restauratie van een schilderij of het onderhoud van een historische tuin.
Waarde in relatie tot erfgoed
Het begrip waarde wordt op verschillende manieren gebruikt: als prijs, aanzien, belang of verdienste. Onder waarderen in relatie tot erfgoed verstaan we het doen van beargumenteerde uitspraken over de waarde van erfgoed aan de hand van een vraagstelling en een aantal vooraf vastgestelde en gedefinieerde criteria. Dat alles binnen een passend referentiekader en voor bepaalde belanghebbenden.
De rol van de RCE
De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) stimuleert alle betrokken partijen om waardestellend onderzoek te (laten) doen en de cultuurhistorische waarden te benoemen die bijdragen aan een antwoord op een actuele vraag. Vanuit zijn expertise kan de RCE dergelijk onderzoek zowel begeleiden en ondersteunen als zelf uitvoeren. De RCE doet dit mede omdat het systematisch waarderen van erfgoed bijdraagt aan kennisontwikkeling en een beschrijving van de wetenschappelijke en maatschappelijke betekenis van erfgoed.
In de afgelopen decennia is hierin binnen de verschillende erfgoeddomeinen ruime ervaring opgebouwd. De RCE verkent de mogelijkheden om te komen tot een aanpak die leidt tot een meer integrale cultuurhistorische waardestelling.
Meer weten? Lees de publicatie Eenheid en Verscheidenheid en het achtergronddocument over dit onderwerp.
Waarderen per erfgoeddomein
Hoe een waardestelling van cultureel erfgoed in zijn werk gaat en welke kennis daarbij nodig is, verschilt per erfgoeddomein. Vooralsnog beschrijven we op deze website archeologie, bouwkunst, collecties, groen erfgoed en interieurs.
Voor wie
Ieder erfgoeddomein heeft waardestellers. Naast eigenaren, opdrachtgevers, architecten, conservatoren, gebruikers, ontwerpers, gemeenteambtenaren en vertegenwoordigers van overheden kunnen dat ook burgers zijn.