Ga direct naar inhoud

Trouwe bondgenoot met Hollanditis. Sporen van de militaire en civiele verdediging tijdens de Koude Oorlog

Deze publicatie vertelt aan de hand van zes verhaallijnen wat zich tijdens de periode van ‘gewapende vrede’ (1945-1991) in Nederland heeft afgespeeld. Daarbij is aandacht voor de civiel-militaire verdediging en de effecten ervan op de burgersamenleving, waaronder de dienstplicht en de vredesbeweging, vaak aangemerkt als de besmettelijke ‘Hollanditis’.

Download in Nederlands: 'Trouwe bondgenoot met Hollanditis. Sporen van de militaire en civiele verdediging, en hun maatschappelijke impact, in Nederland tijdens de Koude Oorlog (1945-1991)'

PDF document | 86 pagina's | 21,7 MB

Publicatie | 30-12-2022

Zes verhaallijnen

In oktober 2019 verscheen bij de RCE Op Verkenning 2.0: Twee eeuwen militair erfgoed in het vizier. In deze verkenning is 200 jaar militaire geschiedenis aan de hand van tien thema’s verdiept. Deze verkenning is samen met drie andere verken­ningen aangeboden aan de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Het resultaat daarvan was dat de minister in een Kamerbrief op 28 april 2020 kenbaar heeft gemaakt met het thema Koude Oorlog aan de slag te willen. Concreet komt dat neer op twee acties:

  1. Het uitwerken van de opgaven ten aanzien van de Koude Oorlog en daarbij verbinding leggen met kennisontwikkeling.
  2. Het starten van een beperkt aanwijzings­programma voor het erfgoed van de Koude Oorlog.

Dit rapport ‘Trouwe bondgenoot met Hollanditis’ is een weerslag van die eerste actie. Een overzicht van de betekenis van de Koude Oorlog in Nederland langs zes verhaallijnen

  1. Ontwikkeling en escalatiemomenten van de Koude Oorlog;
  2. Wapenwedloop;
  3. Nederland als trouwe bondgenoot;
  4. Militaire dienstplicht;
  5. Bescherming van de bevolking onder de civiele verdediging;
  6. Leven tijdens de Koude Oorlog.

Voorwerk voor een dialoog

Dit rapport gaat vooraf aan een aanwijzings­programma van Rijksmonumenten voor het erfgoed van de Koude Oorlog. Deze zes verhaallijnen zijn ingezet bij het nadenken over en het samenstellen van een groslijst en een shortlist. Voorjaar 2023 gaan we burgers en militairen betrekken bij de potentiële Rijksmonumenten en vragen we hen verhalen uit de Koude Oorlog met ons te delen om het belang van het erfgoed te onderschrijven.

Colofon

Auteurs: Hans Balfoort, Gustaaf Boissevain, Kees van Leeuwen, Kees Neisingh en Ben de Vries (eindredactie)
Speciale dank gaat uit naar Peter Poortvliet, Rob Rijntalder, Wouter van Straten, Anne Tjepkema, René Ros en de Stichting Menno van Coehoorn.

Dit rapport is een product van de werkgroep Koude Oorlog Erfgoed van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE). Daarin nemen deel: Hans Balfoort, Gustaaf Boissevain, Iris Contant, Menne Kosian, Kees Neisingh, Raphaël Smid, Marc Stappers, Ben de Vries (programmaleider) en Eric Wie.

Themakaarten zijn vervaardigd door Menne Kosian.

© Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, 2022