Ga direct naar inhoud

Het natuurlijke systeem

Water en bodem bepaalden miljoenen jaren waar de mens woonde en wat zij met het land deden. Vanaf ongeveer 1800 ontstaat steeds meer de overtuiging dat de mens de natuur haar wil op kan leggen. Dit verbrak de symbiose tussen mens en natuur en geeft vandaag de dag problemen zoals de biodiversiteitscrisis, gebrek aan water en slechte waterkwaliteit.

Veenweide nabij Waverveen. Dit typisch Hollandse landschap ligt inmiddels 6 meter onder de zeespiegel en zakt iedere dag dieper weg door bodemdaling. Na tientallen jaren intensieve veeteelt en het verlagen van de grondwaterstand, is de biodiversiteit uitgedund en het bodemleven verdwenen. Een voorbeeld van een landschap dat de grenzen van de maakbaarheid bereikt.

Begrip van bodem, ondergrond en het watersysteem

Om maatregelen te treffen die de gevolgen van klimaatverandering opvangen, moet de historische situatie in kaart worden gebracht. Van de historische situatie kunnen we leren waar we natuur kunnen ontwikkelen en welke functie past bij welke bodemsoort, ondergrond en watersysteem.

Wij noemen dit in kaart brengen van het natuurlijke systeem een ‘genese’. Genese betekent ‘wording’. Een genese toont hoe de mens haar natuurlijke omgeving heeft gevormd en wat wij daar vandaag de dag van kunnen leren.

De ‘genese’ van Nijmegen. Wat opvalt is dat na de Tweede Wereldoorlog gebieden zijn bebouwd die naast dalen liggen. Deze voerden water af. Vandaag zijn dit juist de wijken met veel wateroverlast en verzakkingen.

De website Stadsgenese.nl biedt meer kaartmateriaal en hulpmiddelen.

Rijksdienst biedt kennis en advies

De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed biedt kennis en handvatten aan om de adaptieve maatregelen op een goede manier in te passen. We brengen kennis in over de cultuurhistorische waarde van sites of objecten. Ook leveren we kennis over het natuurlijke systeem.