111,2 miljoen subsidie voor instandhouding rijksmonumenten

De afgelopen periode is voor een totaalbedrag van € 111,2 miljoen aan subsidies toegekend voor de instandhouding van rijksmonumenten, waarvan € 68,2 miljoen vanuit de Subsidieregeling instandhouding monumenten (hierna: instandhoudingssubsidie) en € 43 miljoen vanuit de Instandhoudingssubsidie woonhuis-rijksmonumenten (hierna: woonhuissubsidie).

Woonhuissubsidie

Eind juli hebben de eigenaren van rijksmonumenten met een woonfunctie het besluit ontvangen op hun aanvraag voor de woonhuissubsidie. De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) heeft 7.310 aanvragen kunnen honoreren voor een totaal bedrag van € 43 miljoen. Afgewezen zijn 117 aanvragen, bijvoorbeeld omdat het geen rijksmonument betrof, er geen sprake was van een woonfunctie of van particulier eigendom, of omdat de aanvraag onvoldoende was onderbouwd.

In 2020 kon voor het eerst woonhuissubsidie worden aangevraagd. De regeling vervangt de fiscale aftrek. Particuliere eigenaren van rijksmonumenten met een woonfunctie kunnen jaarlijks van 1 maart tot en met 30 april subsidie aanvragen voor onderhoudskosten die gemaakt zijn in het kalenderjaar ervoor. De subsidie bedraagt 38% van de subsidiabele onderhoudskosten in 2020.

[De tekst gaat verder onder de foto]

Exterieur van de oranjerie van kasteel Twickel net palmbomen
Ter illustratie: oranjerie van Kasteel Twickel, Ambt Delden

Subsidieregeling instandhouding monumenten

Eind augustus hebben alle eigenaren het besluit ontvangen op hun aanvraag voor instandhoudingssubsidie. Er zijn in totaal 1.369 aanvragen gedaan voor 2029 rijksmonumenten die geen woonhuis zijn. Daarvan heeft de RCE 1.099 aanvragen voor 1690 rijksmonumenten kunnen honoreren voor in totaal € 68,2 miljoen. 135 aanvragen voor 151 monumenten zijn afgewezen, bijvoorbeeld omdat het geen rijksmonument betrof, de aanvraag buiten de termijn was ingediend of omdat de aanvraag onvoldoende was onderbouwd. 188 rijksmonumenten hebben geen subsidie ontvangen omdat het subsidieplafond bereikt was, ondanks een extra ophoging van het beschikbare subsidiebedrag met € 6,2 miljoen.

De instandhoudingssubsidie is bedoeld voor archeologische, groene en gebouwde rijksmonumenten die geen woonhuis zijn. Eigenaren kunnen jaarlijks subsidie aanvragen voor reguliere onderhoudskosten op basis van een zesjarig onderhoudsplan. De subsidie bedraagt maximaal 60% van de subsidiabele onderhoudskosten.

Het budget voor 2021 was ontoereikend. Om alle subsidieaanvragen te kunnen honoreren zou € 41,2 miljoen extra nodig zijn. Dit betekent dat een grote groep rijksmonumenten zowel vorig jaar als dit jaar geen gebruik kan maken van de instandhoudingssubsidie.