Kleurhistorisch onderzoek

Ook zijn er vanuit monumentenzorg restricties in het kleurgebruik. Een monumenteigenaar kan niet zomaar historisch lijkende kleuren kiezen. In dat geval biedt kleurhistorisch onderzoek hulp bij het maken van de juiste kleurkeuze. Sommige gemeenten ondersteunen eigenaren hierin.

Kleur zegt iets over het gebouw en de geschiedenis

Kleurhistorisch onderzoek focust op de samenstelling van de verf en de kleuren. De kennis over toegepaste kleuren en materialen draagt bij aan een beter begrip van:

• de geschiedenis van het pand;
• de toegepaste afwerkingen van een bepaalde periode;
• de betekenis van de toegepaste afwerkingen in een bepaalde fase in de bouwgeschiedenis;
• de indertijd gewenste uitstraling van het object/gebouw;
• het schildersambacht en de wijze waarop er in het verleden geschilderd werd.

Kleurhistorisch onderzoek vroeg in planvorming

Door kleurhistorisch onderzoek vroeg in het proces van planvorming te laten plaatsvinden, leveren de onderzoeksresultaten uitgangspunten voor een restauratie- of herbestemmingsplan. Een eigenaar kan zo bewuste architectonische of technische keuzes maken.

Een kleurhistorisch onderzoeker kan achterhalen welke kleuren vroeger achtereenvolgens gebruikt zijn. Daarvoor bekijkt de onderzoeker de verschillende verflagen op en in monumenten en brengt in kaart wat voor afwerklagen er in de loop der jaren gebruikt zijn.

Subsidie voor kleurhistorisch onderzoek

De kosten voor het laten uitvoeren van kleurhistorisch onderzoek mag een eigenaar meenemen in de aanvraag voor instandhoudingssubsidie.

Van inventariserend tot een volledig integraal onderzoek

Kleurhistorisch onderzoek kent vier typen onderzoek, ieder met een verschillende mate van diepgang, afhankelijk van de onderzoeksvraag.

Kleurinventarisatie

Tijdens een kleurinventarisatie wordt bekeken wat voor onderzoek er nodig is. De kleuronderzoeker bekijkt in een snelle rondgang de potentie van een gebouw voor het uitvoeren van kleuronderzoek. Dit geeft een globaal beeld welke verflagen aanwezig zijn en waar. De uitkomst leidt tot een beknopte rapportage of tot het opstellen van een Plan van Onderzoek voor één van de onderstaande vervolgonderzoeken. Welk type onderzoek nodig is heeft te maken met de bevindingen en de wensen die tijdens het bouwproces worden geformuleerd.

Kleurverkenning

Deze onderzoekstechniek bestaat uit het laag voor laag afschrapen van de verf waardoor er een chronologisch beeld ontstaat van de gebruikte kleuren. Dit kleurverloop wordt ook wel een stratigrafie of kleurtrapje genoemd.
Naast dit stratigrafisch onderzoek vindt  laboratoriumonderzoek plaats waar de verfstalen of verfmonsters worden onderzocht op verflaagopbouw.

Verder maakt het onderzoek gebruik van literatuur-, iconografisch- en architectonisch- en archiefonderzoek naar bijvoorbeeld fotomateriaal, gegevens via mondelinge overdracht, informatie over vorige bewoners en eigenaren en andere historische gegevens.

Specialistisch onderzoek

Soms kunnen de verfstalen ook verder onderzocht worden op het gebruik van bepaalde pigmenten en bindmiddelen. 

Integraal afwerkingsonderzoek

Een integraal afwerkingsonderzoek bestudeert alle afwerkingsmaterialen zoals pleisterwerk, behang, vloerafwerking et cetera.