Werken aan integraliteit

In de ruimtelijke ordening van Nederland is lang sprake geweest van sectorale aanpak. Maar sectoraal werken is niet meer effectief om de opgaven van nu aan te kunnen. Deze opgaven vragen om een integrale aanpak. Hoe doe je dat als het om erfgoed gaat?

Integraal werken is een leerproces dat iedere dag plaatsvindt. Juist door te ‘doen’ is de ervaring van Tessa van Beelen (projectleider Omgevingsvisie gemeente Leiden): “Integraliteit is de basis van het hele proces onder onze omgevingsvisie.” In de praktijk houdt dit in dat medewerkers elkaar vaak opzoeken, even bij elkaar langs gaan, polsen of zaken goed in elkaar steken: het alledaagse samenwerken.

"Het is een stuk minder eng dan het lijkt: je hoofd boven het maaiveld uitsteken."

Chrystel Brandenburgh (senior adviseur archeologie gemeente Leiden): “Vroeger werden we netjes bevraagd. Men wist ons goed te vinden, maar je draaide wel altijd het standaard sectorale verhaaltje af. Nu gaan we samen in gesprek en zeggen we, om een voorbeeld te geven: ‘Hoe kunnen we deze historische route vormgeven en versterken en hoe kan die een rol spelen in het heden?’ Er wordt meer inhoudelijk gesproken over het vakgebied dan vroeger, en er wordt meer gedacht in kansen en het benutten daarvan. Erfgoed is daadwerkelijk onderdeel van de opdracht. Dat is een enorme kans.”

Grachtenpanden aan de Rapenburg in Leiden, met daarvoor geparkeerde auto's.
Beeld: Beeldbank RCE / 501.502

Het in elkaars vakgebied te mogen kijken ervaren de ambtenaren in Leiden als heel nuttig én plezierig. Brandenburgh: “Het is erg leuk om te zien waar de passie ligt, hoe je dat weer kunt combineren tot iets moois voor de stad. En het is een stuk minder eng dan het lijkt: je hoofd boven het maaiveld uitsteken. Dat is een mooie metafoor voor een archeoloog.”

Tips

  • Integraal werken betekent: over de schouder van je eigen vakgebied heen kijken. Doe dit niet één keer, maar voortdurend, gedurende het hele proces.
  • Besef dat erfgoed als thema bij andere disciplines een snaar kan raken. Daardoor is verbinding te leggen gedurende het proces.