Samen optrekken en gedeeld eigenaarschap

Hoe voorkom je dat een visie of plan een opstelsom wordt van sectorale deelbelangen? Hoe maak je de omgang met erfgoed in de omgevingsvisie een visie van iedereen?

“Blijf dicht bij je collega stedenbouw”, is het advies van Matthijs Burger (senior adviseur erfgoed gemeente Leiden). “Trek intensief met hem of haar op. Weet elkaar te vinden. Probeer zoveel mogelijk huiswerk van tevoren te doen. Je weet niet precies hoe het loopt tijdens het opstellen van een omgevingsvisie, omdat alles nieuw is. Daarom dachten we: laten we vanuit erfgoed documenten opstellen waarvan we nu nog niet precies weten wat we ermee willen, maar dan hebben we ze maar vast. Mijn tip is: heb je zaken op orde voordat de vraag komt.”

Chrystel Brandenburgh (senior adviseur archeologie Erfgoed Leiden en Omstreken): “Als je vanuit de opdracht van een collega denkt, kun je proberen aansluiting te zoeken met wat er in de stad sowieso moet worden gedaan.” Tessa van Beelen (projectleider Omgevingsvisie gemeente Leiden) ziet dat er bij het opstellen van de omgevingsvisie gedeeld eigenaarschap ontstaat, waardoor de omgevingsvisie niet alleen iets is van de afdeling ruimtelijke ordening. Gedeeld eigenaarschap is een proces van jaren, waar iedereen binnen de organisatie in moet groeien.

"Cultuurhistorie bepaalt de identiteit van de stad."

Kerkgebouw aan een  zonnig plein in een stedelijke omgeving,  met aan de voorzijde bomen met daaronder terrassen.
Beeld: RCE
Zuidoostzijde van de Broerenkerk in Zwolle.

In Zwolle is erfgoed een stevig onderdeel van deel 1 van de omgevingsvisie, wat grotendeels voortkomt uit het besef dat Zwolle veel waardevol erfgoed bezit. Die waarde vormt de basis voor de kwaliteit van de stad.

Arjan Vedder (planoloog Omgevingsvisie gemeente Zwolle): “In 2017 zijn we met alle disciplines rond de kaart van Zwolle gaan zitten om te inventariseren waar ieders opgaven liggen. We vroegen ons af of we die met elkaar konden verbinden. Dat kun je toch wel uniek noemen. Toen viel al snel op dat cultuurhistorie de identiteit van de stad bepaalt. Daarmee ben je onderscheidend. Daarmee kan je de verblijfskwaliteit van de stad of gemeente vergroten en de cultuurhistorie koesteren.” Ondanks de toename van taken, zonder bijbehorende budgetten, blijft het zaak om te weten wat je hebt. Henry Kranenborg (senior beleidsadviseur cultureel erfgoed gemeente Zwolle): “Als de basis goed op orde is, vindt het afwegen van waarden en belangen veel zuiverder plaats.”

Tips

  • Blijf dicht bij de collega’s van ruimtelijke ordening en stadsontwikkeling. Zij weten hoe de koers naar een omgevingsvisie en -plan in elkaar steekt, vraag ze daar naar.
  • Probeer, door sectoroverstijgend te werken, van visie of plan een gemeenschappelijk product te maken met meerdere eigenaren.