Duurzaamheid van historische gebouwen

Om ons erfgoed door te geven aan volgende generaties, is aanpassing aan de hedendaagse eisen en wensen van de gebruiker en de leefomgeving een absolute noodzaak. Zeker nu Nederland voor de grote opgave staat om de CO₂-uitstoot drastisch te reduceren en hiermee de opwarming van de aarde tegen te gaan. Deze opgave geldt ook voor monumenten.

Toekomstbestendig maken

Het gaat dan om monumenten met een publieke functie, zoals musea, theaters, poppodia en evenementenlocaties, en om monumentale woonhuizen van particulieren.

Samen vormen de monumenten in Nederland circa 2% van het totaal aantal gebouwen. Dat lijkt relatief weinig. Toch is het belangrijk dat ook monumenten worden verduurzaamd. Ze bepalen immers in grote mate het karakter van onze dorpen en (binnen-)steden, en daarom willen we ze graag behouden en toekomstbestendig maken.

Het streven is een substantiële afname van CO2-uitstoot van 40% in 2030 en 60% in 2040 2040 voor rijks-, provinciale en gemeentelijke monumenten.

Zonne-energie op woongebouw Het Schip in Amsterdam — Zonne-energie op het dak van woongebouw Het Schip in Amsterdam

Maatwerk

Vanwege hun hoge leeftijd zijn monumenten op zichzelf (vanuit circulariteit) al duurzaam, maar in gebruik zijn ze dat niet. Er valt nog veel winst te behalen, maar dan wel zónder dat deze gebouwen hun cultuurhistorische waarde verliezen. Het energieverbruik kan bijvoorbeeld een stuk zuiniger. Een monument verduurzamen vraagt om maatwerk. Daarvoor biedt de RCE advies en kennisontwikkeling voor zowel eigenaren als professionals.

Rol van de RCE

De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) heeft, samen met provincies en gemeenten, de opdracht de verduurzaming van monumenten in Nederland te stimuleren. Overkoepelende afspraken zijn door de erfgoedsector vastgelegd in de Routekaart Verduurzaming Monumenten. Hierin is de RCE een partner.

Op grotere schaal gaat duurzaamheid om het inzetten van nieuwe energiebronnen, zoals wind, zon en water. Meer hierover kunt u lezen in het onderwerp Energie en landschap op deze website.