Verandering van koers

Weblog

Studenten van de Veldschool Scheepsarcheologie Flevoland bloggen over hun ervaringen tijdens de opgraving in Zeewolde en de workshops in Batavialand. Dit is deel twee van een vierdelige blogreeks.

Start tweede week

Laudatio Temporis Acti
Ik lees boeken over houten schepen,
die technisch zijn, maar niet gevaarlijk meer.
De zee en hout hebben zo’n goede geur,
en dan het beeld van de masten, met hun raas,
versierd met ongelofelijke zijlen,
met namen als fok, bramzeil, bovengrietje,
het is een blanke kerstboom, nee, veel beter.
Toch is er meer gestonken en gestorven
in houten schepen, dan sindsdien in staal.


- Gedicht van Louis Th. Lehmann (1920-2012), dichter, schrijver en scheepsarcheoloog

Met de voordracht van bovenstaand gedicht door Wouter Waldus (projectcoördinator RCE) startten de studenten een nieuwe week waarin ‘verdieping’ centraal stond. Niet alleen in het veld, maar ook op het gebied van scheepskennis werd verdiept. Deze week was er een verandering van koers voor vijf studenten die een kijkje achter de schermen mochten nemen bij het Archeologisch Depot en de scheepswerf voor historische scheepsreconstructies in Batavialand.

Een waterschip

Na het verlaten van de thuishaven kozen vijf studenten het ruime sop en vertrokken richting het noorden, Lelystad. Hier werden zij maandag verwelkomd door Frank Dalmeijer, fanatiek bouwer aan de reconstructie van waterschip ZM22, op de scheepswerf van Batavialand. Na een rondleiding langs de werf klauterden de studenten in het schip om de constructie beter te bestuderen. Hier werden hun artistieke vaardigheden op de proef gesteld door het schetsen van het bovenaanzicht van de scheepsreconstructie en de beeldige lassen van de achtersteven.

Batavialand workshop Veldschool Scheepsarcheologie Flevoland 2023

Spijkers met koppen slaan

Dinsdag werden de studenten geïntroduceerd in de wereld van het ambachtelijk smeden. Wout Hammer, smid gespecialiseerd in restauratie en reconstructie van scheepsmetaal, gaf een gastcollege in de smederij. Hij stoomde de studenten klaar voor een smeed workshop waarin het ambacht tot leven werd gebracht. Dit resulteerde in de creatie van PBS stalen deurhaken van verschillende kwaliteit. Vervolgens, terwijl het ijzer nog zinderend heet was, mochten de studenten ervaren hoe het was om onderdeel van het scheepbouwteam te worden. Na wat geoefend te hebben met het inslaan van ambachtelijk gesmede nagels in een houten blok, begon het echte werk. Ieder mocht een met teer bedekte nagel in scheepsreconstructie ZM22 slaan. Als de boot ooit te water zou worden gelaten en het zou zinken, weten wij mogelijk de oorzaak.

Schatten van de zee

Een deel van de vondsten van de opgravingssite in Zeewolde, behorende bij ZO31, worden naar Batavialand gebracht voor de conservatie. De conservatie afdeling in Batavialand was dan ook het startpunt van de nieuwe dag. Niet alleen hebben de studenten informatie gekregen over het conserveren van hout, textiel en ijzer, ook mochten zij met het ijzeren vondstmateriaal van ZO31 aan de slag. Een aantal roestige spijkers, gevonden tijdens Veldschool 2022,  werden met glasparels bestraald en geslepen. Vervolgens werden de studenten, na een intro in de publieksarcheologie,  in het diepe gegooid en kregen de opdracht om een nieuwe activiteit te creëren voor de ArcheoHotspot van Batavialand. Ter afsluiting van deze dag vol workshops mochten de studenten uitwaaien op de Batavia waarna ze weer werden gelost in Zeewolde.

Veldschool Scheepsarcheologie Flevoland 2023 twee studenten bij de opgraving beschrijven vondsten

Terug in Zeewolde

Na een drukke week vol lezingen en workshops stonden de studenten donderdag weer op de opgraving in Zeewolde. De Batavianen keerden terug naar een volledig blootgelegd waterschip door het harde werk van de medestudenten. Er zijn vele vondsten gedaan waar u meer over kan horen tijdens de Open Dag.

Workshop publiekscommunicatie door Evert van Ginkel Veldschool Scheepsarcheologie Flevoland 2023
Workshop door Evert van Ginkel

Kom naar de Open Dag

Vrijdag was er een workshop publiekscommunicatie van Evert van Ginkel. Hoewel de golven van de Zuiderzee hier al lange tijd zijn verdwenen, hopen wij dat u het verleden kan ervaren bij ons tijdens de Open Dag op zaterdag 22 juli.

Van 11.00 tot 15.00 uur is er gelegenheid om te komen kijken naar de opgraving in Zeewolde. Wij leiden bezoekers rond en vertellen over het waterschip. Het biedt een unieke kans om een zeer goed bewaard scheepswrak met inventaris te zien en de verhalen van de onderzoekers te horen.

  • Adres: Zeewolde, Kruising Slingerweg met Schillinkweg. Indien mogelijk: kom met de fiets
  • Parkeren: Parkeren kan langs de toegangsweg tot de wraklocatie in het Hulkensteinse Bos
  • Weer: Bij regenachtig weer is het raadzaam om laarzen mee te nemen. Helaas is de opgraving bij slecht weer niet toegankelijk voor fysiek beperkten. 

De RCE zet zich in voor het onderzoek naar en de instandhouding van het meest relevante Nederlandse maritiem-archeologische erfgoed, waar ook ter wereld. In een tijd waarin onze leefomgeving immer in ontwikkeling is, is het ons doel te zorgen voor een goede inbedding van de zorg voor dit inspirerende, maar kwetsbare bodemarchief. We doen dit in nauwe samenwerking met overheden, musea, onderwijs­instellingen, initiatiefnemers, de archeologische markt en vrijwilligers in de archeologie.