Zien verduurzamen doet verduurzamen - Inspirerende eigenaren doen-het-zelf

De video is 6 minuten en 28 seconden lang.

Voice-over: "Ook monumenten zullen moeten verduurzamen. Dit is niet alleen nodig vanwege het klimaat. Voor het behoud van monumenten is het evenzeer van belang dat zij in de toekomst goed gebruikt kunnen worden. In dit pand in Loenen aan de Vecht zijn er plannen om zelf een warmtewisselaar voor de warmtepomp te bouwen.

Er is een mooi oud wit woonhuis te zien met prachtige raampartijen, gelegen in een oud dorp: Loenen aan de Vecht.

Fase 1: De plannen.

Spreker: Ernst Osinga, eigenaar van woonhuis Loenen aan de Vecht.
Ernst: "Het huis is gebouwd in 1680 en heeft een sterke historische waarde voor het dorp. Ons traject bestaat eigenlijk uit twee gedeeltes. Het eerste gedeelte is het isoleren van het huis. De muren, daar komen tocht- en vochtwerende wanden voor zodat het ook daarmee aangenaam wordt in de woonkamer en in de eetkamer. In alle ramen willen we vacuümglas aanbrengen, wat al een enorme waarde oplevert qua isolatie. Stap twee is het opwekken van onze eigen energie, zoals we dat noemen. Op het tussendak gaan we zonnepanelen aanbrengen die niet zichtbaar zijn van buiten, maar die wel ervoor zorgen dat we onze eigen energie voor een gedeelte kunnen opwekken. En daarin is de tweede stap, en die is eigenlijk best wel heel erg leuk, is warmte uit de Vecht halen. Dat gaan we doen door de combinatie van een warmtewisselaar en een warmtepomp."

Ernst staat naast de Vecht op een stijger, aan de stijger ligt een boot aangemeerd.

Ernst: "We staan hier dus aan de Vecht en het is de bedoeling dat de warmtewisselaar hier onder de boot komt te liggen. Dus je moet even de boot wegdenken, maar dan zakken we het af. Boot kan ook blijven liggen. De warmtewisselaar komt op een meter, anderhalve meter diepte te liggen en kan als zodanig daar de warmte uit de Vecht halen en wordt dan aangesloten op de warmtepomp. Dat systeem, samen met de zonnepanelen, warmtepomp, warmtewisselaar, warmte uit de Vecht zorgt ervoor dat we redelijk onze eigen energie kunnen opwekken en daarmee warmte kunnen leveren."

Voice-over: "De werking en specificaties van deze bijzondere warmtewisselaar is vrijgegeven en terug te vinden op de website warmteuitdevecht.nl"

Er wordt uitgezoomd op het hele dorp, Loenen aan de Vecht. Er wordt gesneden naar een prachtig oud landhuis.

Voice-over: "Een paar kilometer verderop, in Vreeland is de verbouwing al enkele jaren in fases aan de gang."

Beeldtekst: Fase 2: De verbouwing.

Spreker: Kees Beelaerts van Blokland, eigenaar Vreeden Horst in Vreeland.
Kees: We staan hier bij de buitenplaats Vreeden Horst in Vreeland en dit is een bijzondere plek omdat het een oude buitenplaats is. Een van de eersten, een van de kleineren, waar er heel veel van geweest zijn. Na de opkamer zijn we de kopgevel, het kopstuk van de hal hebben we gedaan en we zijn nu bezig met wat meestal mijn studeerkamer, mijn kantoor is. Om te zorgen dat we dit ook allemaal op een verantwoorde manier ten opzichte van de cultuurhistorie doen, ben ik natuurlijk een eigenwijze eigenaar die als erfgoedhovenier op veel plekken komt waar je dingen ziet. Dus ik denk dat ik er aardig wat van afweet en word gelukkig gecorrigeerd door niet alleen een bouwhistoricus maar ook een monumentenbouwbegeleider als ik ideeën heb die niet zouden sporen."

Kees staat naast een afgeschuurde lambrisering onder een kozijn.

Kees: "Dat is de oorspronkelijke lambrisering, daar zaten grote gaten in die gerestaureerd zijn en de wanden zijn dus naar voren gekomen. Dus daar moesten ook aanpassingen op de lengte van de lambriseringen komen."

Kees staat op een vloer die nog in verbouwing is.

Kees: "Ja, de vloer waar we nu op staan, daar komen nog slangen in van de vloerverwarming en daarbovenop komt een parketvloer. Vloerverwarming is ook zeker een hele goede verwarming als je overgaat, en dat is de bedoeling, op aardwarmte. Omdat ik dus in het huis woon en tegelijkertijd daar dus verduurzaamd wordt, betekent dat dat je dat stapje voor stapje doet. Dat je een kamer ontruimt, heel langzaam begint met alle dingen te verwijderen en dan dingen tegenkomt waarbij je soms denkt van: oh, hier moet ik een bouwhistoricus bij hebben. Of: oh, hier moet ik iemand bij hebben die alles van de manier van bouwen weet. En dat stapje voor stapje werken op die manier, met allerlei mensen om je heen, maakt dat je dus geen overhaaste beslissingen neemt en dat je dus uiteindelijk het beste resultaat krijgt."

Voice-over: "Bij deze verbouwing wordt het advies gevolgd uit het rapport dat samen met de gemeente en Monumentenzorg is opgesteld. Bij twijfel of verrassingen vindt er overleg plaats met gecertificeerde deskundigen. Zo blijft de monumentale waarde gewaarborgd."

Er wordt uitgezoomd op Vreehorst, en gesneden naar een erg oud bakstenen

Voice-over: "Van een erfgoedhovenier naar een molenaar die door zijn hobby goed bekend is met de restauratie van monumenten."

Beeldtekst: Fase 3: Het resultaat.

Spreker: Paul Verheijen, eigenaar woonhuis Rijkevoort.
Paul: "Het is een gemeentelijk monument en het is een van de oudste huizen van het dorp die gebouwd zijn als woonhuis. We zijn begonnen om te gaan wonen om het huis aan te voelen en daarna om te kijken: wat willen we verduurzamen? Waar willen we uitkomen? Welke mensen hebben we daarbij nodig? De vloeren zijn er ooit geweest, het dak is eraf geweest. Wel, alle wanden zijn natuurlijk blijven staan. Buitenwanden, binnenwanden. Maar er is wel veel weggehaald maar dat waren schrootjes, oude plafonds, kamers van triplex, dus geen monumentale dingen die zijn weggehaald."

Er zijn beelden te zien van een antieke kelder.

Paul: "De kelder was hoogmonumentaal met een speldenwerk plafond. Alleen de balken in het plafond waren niet te redden, dus het plafond moest eruit en niemand in de buurt hier kon zo’n plafond maken. Toen heb ik met behulp van een heel ervaren stukadoor een plannetje gemaakt hoe ik het zelf zou kunnen doen en heb ik de materialen daarvoor, dus takken, stro, en leem heb ik gewoon uit de buurt gehaald en ben ik zelf aan de slag gegaan. Ik ben zelf wel heel tevreden over het resultaat. Ik ben dus minder gaan werken om meer bij de bouw betrokken te zijn. Ik denk dat je anders niet krijgt wat je zelf hebben wilt en het is natuurlijk een enorme luxe om dat te kunnen doen en om zelf je eigen huis om zelf te bepalen hoe het precies wordt. Elk hoekje, elk dingetje, elke maatregel over na te denken en ook met de uitvoering te bemoeien. Maar je bent continu bezig met: wat als ik dit doe? En: welke maatregel dit? Of welke monumentale waarde moet ik behouden en hoe kan ik die toch het beste inpassen in het plan? Het is gewoon heel veel denkwerk, naast de dingen die je met je handen kunt doen, maar het is echt een totaalproject."

Er wordt uitgezoomd op het woonhuis Rijkevoort.

Voice-over: "Moderne bouwtechnieken leveren vaak een sneller resultaat op maar het ambachtelijk verwerken en hergebruiken van materialen dragen bij aan het behoud van het aangezicht en de erfgoedwaarde."

Logo: Rijksoverheid.
Beeldtekst: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Deze film is gemaakt in opdracht van Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.
Copyright 2024.