Vraag en antwoord

Wie houdt toezicht op de vervreemdingsprocedure?

De Inspectie Overheidsinformatie en Erfgoed kan als toezichthouder voor de Erfgoedwet onderzoeken of de bepalingen van de vervreemdingsprocedure worden nageleefd. Zo kan de Inspectie Overheidsinformatie en Erfgoed vragen of

  • een voorgenomen besluit tot vervreemding op de voorgeschreven wijze is bekendgemaakt.
  • over een besluit tot vervreemding advies is gevraagd aan een commissie van onafhankelijke deskundigen.

Hóe het toezicht is geregeld hangt af van de organisatie die de procedure moet toepassen.

  • Voor het toezicht op een gemeente, een waterschap of een provincie is in eerste instantie de gemeenteraad, het algemeen bestuur of Provinciale Staten verantwoordelijk.
  • Het toezicht op het toepassen van de procedure door andere publiekrechtelijke rechtspersonen, zoals universiteiten, wordt uitgeoefend door de Inspectie Overheidsinformatie en Erfgoed.

Geldt de vervreemdingsprocedure ook voor objecten uit de rijkscollectie in beheer bij musea?

Ja. Volg hiervoor de procedure rijksoverheid.  

Geldt de vervreemdingsprocedure ook voor objecten in eigendom van museale (steun)stichtingen?

Nee, de vervreemdingsprocedure is bedoeld voor overheden en publiekrechtelijke organisaties. Een museale (steun)stichtingen volgt wel de afstotingsprocedure zoals omschreven in de Leidraad voor Afstoting van Museale Objecten (LAMO).

Waar moet (een voornemen tot) een besluit tot vervreemding gepubliceerd worden?

(Voorgenomen besluiten tot) vervreemding van een cultuurgoed of verzameling door de Rijksoverheid, gedeputeerde staten of het college van burgemeester en wethouders moeten gepubliceerd worden in de Staatscourant, respectievelijk provinciaal blad of gemeenteblad, of op de Afstotingsdatabase van het Museumregister. Dat is wettelijk voorgeschreven. Zie hiervoor ook het Besluit aanwijzing wijze bekendmaken voorgenomen besluiten tot vervreemding cultuurgoed of verzameling.

Moet een voornemen tot vervreemding gelijktijdig in de Staatscourant en op de Afstotingsdatabase van de Museumvereniging gepubliceerd worden?

Publicatie in de Staatscourant, respectievelijk provinciaal blad of gemeenteblad, en op de Afstotingsdatabase kan gelijktijdig. Plaatsing op de Afstotingsdatabase moet echter wel met de mededeling dat eventuele toekenning van een object alleen kan op voorwaarde dat er geen gehonoreerde zienswijzen ingediend worden bij het bevoegd bestuursorgaan. Ook dient er niet een advies te zijn van een onafhankelijke toetsingscommissie die vervreemding afwijst.

Wat is de rangorde tussen de Erfgoedwet, de Leidraad Afstoting Museale Objecten (LAMO) en de regeling van de Vereniging van VNG-richtlijn afstoting cultuurbezit?

De Erfgoedwet richt zich tot overheden en publiekrechtelijke instanties als eigenaren van cultuurgoederen en is dwingend voorgeschreven. Dat wil zeggen dat de Erfgoedwet gevolgd moet worden. De wet gaat vóór afspraken tussen instellingen onderling (LAMO) of richtlijnen zoals die van de VNG.

Moet voor objecten die beschadigd of total loss zijn ook de vervreemdingsprocedure gevolgd worden?

Ja, voor objecten die beschadigd of total loss zijn moet ook de vervreemdingsprocedure gevolgd worden.

Zie ook de vervreemdingsprocedure.

Geldt het volgrecht bij vervreemding?

Dat is mogelijk als het om de vervreemding van kunstwerken gaat die nog auteursrechtelijk beschermd zijn en waarbij een professionele kunstverkoper betrokken is als tussenpersoon.

Op www.rijksoverheid.nl leest u meer over het volgrecht.

Is de Regeling materieelbeheer roerende zaken van het Rijk van toepassing op het vervreemden van cultuurgoederen door rijksoverheden?

De Regeling materieelbeheer roerende zaken van het Rijk beperkt zich tot het afstoten van inventaris van rijksoverheden. Deze regeling is niet van toepassing op cultuurgoederen van de Staat, en dus ook niet op vervreemdingen van cultuurgoederen van de Staat. Deze vervreemdingen hoeven dan ook niet verplicht via Domeinen te lopen, maar dat mag wel.