Oefenen van collectiehulpverlening op Actiedag Weerbaar Erfgoed

Vandaag vindt de eerste landelijke Actiedag Weerbaar Erfgoed plaats. Bij het CollectieCentrum Nederland (CCNL) in Amersfoort traint het erfgoedveld met een mobiele werkruimte om collecties te redden bij crises. De dag draait om betere voorbereiding op noodsituaties en bescherming van cultureel erfgoed.

[Tekst gaat verder onder afbeelding]

In een rode container maakt een man cultuurgoederen schoon die beschadigd zijn door brand.
Beeld: Hans Roggen

Landelijke actiedag

De Actiedag Weerbaar Erfgoed is een initiatief van de Nederlandse Unesco Commissie, Blue Shield Nederland en Cultural Emergency Response en vindt dit jaar voor het eerst plaats. Het doel is de weerbaarheid van de erfgoedsector te vergroten in tijden van crisis, zoals gewapend conflict, natuurrampen, cyberaanvallen en andere noodsituaties. Op diverse plekken in het land worden activiteiten voor en door de erfgoedsector georganiseerd. Het volledige programma van de actiedag is te vinden op de website van Unesco.

Handen met blauwe handschoenen houden een beschadigd stuk papier vast.
Beeld: Hans Roggen
Een door aarde en water beschadigd object.

Training in mobiele container

De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) organiseert een workshop crisismanagement voor de erfgoedsector. Daarnaast verzorgt de RCE in samenwerking met het ministerie van Defensie, de Keulse brandweer en het Historisch Archief Keulen trainingen in een noodhulpcontainer die voor de actiedag vanuit Keulen naar Amersfoort is overgebracht. De mobiele container is ontwikkeld om snel en effectief te reageren op calamiteiten die cultureel erfgoed bedreigen, zoals brand of water. De container functioneert als een mobiele werkruimte en opslagplaats voor materialen die nodig zijn voor de eerste hulp aan beschadigde collecties.

Weerbare erfgoedsector

Naast de actiedag zijn er meer initiatieven om de erfgoedsector op weg te helpen om het erfgoed dat zij beheren beter te beschermen tegen oorlogsdreigingen en andere crises. Eind 2024 heeft de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap een Taskforce Veilig Erfgoed ingesteld met als doel de erfgoedsector weerbaarder te maken tegen de dreiging van een hybride conflict. Dit is een conflict waarbij militaire en niet-militaire middelen als cyberaanvallen, buitenlandse inmening en economische druk worden gecombineerd.

Susan Lammers (algemeen directeur Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed): De internationale veiligheidssituatie is de afgelopen jaren in hoog tempo verslechterd. Zowel bij militaire als hybride dreiging loopt cultureel erfgoed gevaar. Het is goed dat de Taskforce een samenwerking is van overheden en de erfgoedsector zelf. Gezamenlijk vergroten we de weerbaarheid van de sector, en dragen we zorg voor de continuïteit en bescherming van culturele instellingen en cultureel erfgoed in tijden van crisis.