Villa Oorsprong Schoorl aangewezen als rijksmonument

Villa Oorsprong in Schoorl (1930-1932) is aangewezen als rijks­monument. De villa vormt een waarde­volle toevoeging aan ons beeld van traditio­nalistisch bouwen in het inter­bellum. De nieuwe status maakt het grote belang van het object duidelijk en op deze manier blijft het behouden voor de toekomst.

Marjorie Verhoek, hoofd Regio Noord-West bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE), overhandigde vandaag namens staats­secretaris Cultuur en Media Gunay Uslu het rijks­monumenten­bordje aan de eigenaren.

[Tekst gaat verder onder de afbeelding]

Beeld: ©Hans Brouwers / Habro fotografie
V.l.n.r. Diana en Jan Piet Oostwouder, Ernest Briët en Marjorie Verhoek voor villa Oorsprong.

De villa vormt een sleutelstuk in het werk van architect C.W. Royaards (1906-1970). Het ontwerp geeft een bijzonder inzicht in de woon- en ontwerpidealen van de architect, die vooral als restauratiearchitect bekend is. Met zijn eigenzinnige restauratiestijl veranderde hij in zijn carrière het beeld van tientallen monumenten. Grote restauratiewerken van zijn hand zijn de kastelen in Wijk bij Duurstede en Heeswijk en Het Oude Loo in Apeldoorn.

Hergebruik van materialen

In Royaard’s nieuwbouwprojecten en restauratiewerken stond ambachtelijk vakmanschap voorop. Wat zijn aanpak bijzonder maakt is dat hij in beide gevallen zoveel mogelijk gebruik maakte van oude bouwmaterialen. Bakstenen, tegels, houten balken, schouwen, alles werd uit slooppanden gewonnen. Waar aanvullend materiaal nodig was, werd dit ambachtelijk nagemaakt. Hierdoor is het in sommige gevallen bijna onmogelijk oude en nieuwe onderdelen te onderscheiden.  

[Tekst gaat verder onder de afbeeldingen]

Eigenzinnig toonbeeld van traditionalisme

Ook Villa Oorsprong is grotendeels opgebouwd uit hergebruikt bouwmateriaal uit de 17e en 18e eeuw, dat is aangevuld met in oude stijl ontworpen onderdelen. Zware kruisvensters, houten balken en stenen vloeren en schouwen ademen de sfeer van voorbije eeuwen. 

Niet alleen door hergebruik van oude bouwmaterialen onderscheidt Oorsprong zich van andere traditionalistische villa’s, ook het ideaal van ‘traditioneel leven’ werd hier grondig doorgevoerd. Zo liet de architect geen ruimte voor modernisering en (destijds) moderne gemakken als elektriciteit en stromend water. Villa Oorsprong werd bijvoorbeeld verwarmd met houtkachels. Verder was er aanvankelijk geen elektrisch licht en water kwam door middel van een pomp in de keuken uit de duinrel.

[Tekst gaat verder onder de afbeeldingen]

De villa geeft een bijzonder inzicht in de idealen van de architect C.W. Royaards. Het verrijkt ons beeld van het traditionalistisch bouwen in het inter­bellum en de restauratie­praktijk in de twintigste eeuw. Het is daarmee een essentiële aanvulling op het rijksmonumentenbestand.

Terughoudend met aanwijzen rijksmonumenten

Nederland telt ongeveer 63.000 rijksmonumenten en veel zullen er de komende periode niet bij komen. De laatste bewindspersonen zijn terughoudend geweest met het aanwijzen van nieuwe rijksmonumenten. Alleen als het gaat om lacunes in het monumentenbestand of tot nog toe verborgen parels, kan van deze beleidslijn worden afgeweken.