Smelly plastics
Plastics en kunststoffen kunnen behoorlijk (gaan) stinken. Wat betekent dat, collectiestukken met een luchtje? Zijn er risico’s voor mensen en objecten in de omgeving, en voor het object zelf? Om musea en collectiebeheerders hierbij te adviseren, ontwikkelde de RCE met enkele musea een methode om -op locatie- geuren te vangen en te analyseren. Hiermee kan worden onderzocht welke vluchtige stoffen rond plastic objecten ontstaan en of specifieke maatregelen nodig zijn. Hoe dit in zijn werk gaat, is te zien in de video Smelly Plastics.
[Muziek]
Ja we zitten met dit kunstwerk een beetje in onze maag wat betreft de geur en we weten niet wat we precies ruiken, maar misschien is het goed dat je zelf ook even vaststelt wat je ruikt.
Nou ik heb al het idee dat ik hier een beetje iets ruik.
Ja maar zeker als je dichterbij komt dan is het wel een hele indringende geur inderdaad ja, is wel penetrant.
Zeker. Laten we eens gaan kijken of we kunnen vinden wat eruit komt en ja, wat die geur dan veroorzaakt.
In het kader van het plastics onderzoek zijn we nu bezig met het geurende plastics onderzoek.
In het Engels noemen we het smelly plastic zodat het nog iets meer naar mijn idee de lading dekt, want ze geuren maar ze kunnen ook echt stinken die Plastics binnen de collecties.
Dan gaat het soms over objecten die nieuw in de collectie aankomen en een sterke, echt een sterke geur hebben.
Maar het gebeurt ook juist bij objecten die langer in de collectie zijn en die als gevolg van veroudering en degradatie dat die gaan stinken.
En eigenlijk wilden we de musea daarin graag helpen, maar dat konden we nog niet.
We hadden niet de technieken daarvoor om daar iets mee te doen.
En daarom zijn we dit project gestart.
Naar aanleiding van het Plastics project deden we onderzoek naar de identificatie van verschillende plasticsoorten en toen zijn we terecht gekomen bij een kunstwerk gemaakt door Evert van Gelder.
Een kunstwerk Kobus 00.
Dit kunstwerk stond in depot en ik ben er langsgelopen en toen merkten we op dat er een enorme geur vanaf kwam.
Toen hebben wij de RCE gebeld om te vragen of zij advies konden geven over wat geuren doen met materialen en of zij advies konden geven over hoe hiermee moesten omgaan.
We zijn begonnen met het maken van een nieuwe methode.
We moesten eerst gaan zorgen dat we die stoffen, het zijn vluchtige stoffen dus dat werkt anders dan bijvoorbeeld bij de identificatie van een plastic, dan gaat het echt om het plastic en in dit geval gaat het eigenlijk om de stoffen die het plastic uitscheidt.
Dus die kun je ook niet zien. Dus die moet je op een bepaalde manier proberen af te vangen en dan analyseren. Dus eerst moesten we beginnen met, ja, kijken van zijn we daartoe in staat. Kunnen we die machine aanpassen zodat dat we die vluchtige stoffen kunnen gaan afvangen.
Nu maken we gebruik van een, ja, eigenlijk een soort geurafsluiter.
En dan gaan we ze er eigenlijk weer uitstoten of afstoken.
En dan kunnen we gaan kijken wat vangen die eigenlijk allemaal af en wat zien we dan en welke componenten daarvan hebben een geur.
Welke zijn misschien niet heel lekker om te vinden.
Welke kunnen helemaal geen kwaad.
Zo kunnen we dan gaan kijken naar de resultaten.
Helaas heeft dit kunstwerk ook een schade.
Er is een onderdeel losgekomen en die heb ik hier klaargezet.
Misschien kunnen we dat goed gebruiken om verder te onderzoeken.
Nou dat is perfect.
Nou dan gaan we even die chemische orbs installeren en dan nemen we de polaire en de apolaire.
Van allebei nemen we de drie.
In triplo noemen we dat, zodat we drie keer dezelfde meting kunnen doen.
Precies, dan doen we de meting in drie fout.
Als er dan iets geks is dan kunnen we dat ook vergelijken.
Zo, nou deze is klaar, deze zetten we bij stuk van het object en kijken of die zo goed staat voor de Stolp.
Zo staan de chemische orbs bij het object en dan gaan we nog voor de blanco meting.
Die gaat eronder als blanco, ook met een mooie glazen stop eroverheen.
Nou staat het goed en nou 72 uur wachten. Kijken wat we gaan vangen met de chemische orbs.
Omdat we te maken hebben met vluchtige stof en het over het algemeen vrij warm is in zo'n apparaat slaat .. We hebben een koude val om de stoffen eerst nog neer te laten slaan zodat ze niet vervliegen en we ze eigenlijk kwijt zijn.
Nu ben ik dus het buisje met de geuren .. Eigenlijk ben ik aan het … ja, echt in de machine aan het duwen.
Het buisje is in de machine en de koude val die staat aan.
Al die geuren die zich eerst hebben gehecht aan het buisje die worden er nu vanaf gestookt, die slaan neer op die koude val en gaan vervolgens de GC in om geanalyseerd te worden.
We hebben natuurlijk in het Centraal Museum ook verwervingen die we doen, dus aanwinsten voor de collectie, en toen merkte ik dat er toch nog wel eens hedendaagse kunstvoorwerpen worden tentoongesteld bij ons in het museum en dan vervolgens naar depot gaan.
En dat een kunstwerk dan, ja, blijkt te geuren en dat het vraagstuk zich dus vaker heeft voorgedaan.
En toen herinnerde ik me ook dat er een kunstwerk, een installatie kunstwerk van David Bade getiteld de Liefdeskus, in depot is opgesteld geweest bij ons maar dat er dusdanig veel geur vanaf kwam dat we het werk extern hebben laten opslaan.
Nou, ik ruik nu aan de polyurethaan en de geur is aanzienlijk afgenomen.
Sinds 2017 is nog een hele lichte geur te ruiken, maar het is niet meer zo sterk als toen het collectie is geworden.
Herken je de geur nog van toen? Ja, heel heel licht, heel licht.
Ja, en dat is uiteindelijk de bedoeling.
Dat die zich zorgen maken over geuren in het museum of in het depot, dat ze met ons contact op kunnen nemen en dat wij dan met behulp van de ontwikkelde methode metingen kunnen gaan doen.
En dan advies kunnen geven en de geuren te vangen, om vervolgens door onderzoek te bepalen welke stoffen de geur afscheiden.
[Muziek]