Gevelisolatie bij monumenten: wel of niet isoleren?

Verduurzaming van historische gebouwen is een uitdaging. 

Aangezien er veel waardevolle cultuurhistorische elementen in gevels verwerkt zitten die te allen tijde behouden moeten blijven is een zorgvuldige aanpak gewenst bij de keuze om de gevel wel of niet te isoleren.

Deze keuze hangt onder andere af van de nog aanwezige waarden en de huidige kwaliteit van de gevel. 

Die kan je bepalen vanuit een bouwhistorisch onderzoek en de bouwkundige staat.

Het raadplegen van de bouwhistorische gegevens biedt inzicht in welke
gevelelementen waardevol zijn. 

Bijvoorbeeld bijzondere ornamenten oorspronkelijke materialen en structuren zoals balklagen. 

Deze informatie bepaalt mede of en waar het plaatsen van gevelisolatie mogelijk is.

Daarnaast kan je via een bouwkundige inspectie de bouwkundige staat
van het gebouw bekijken en onderzoeken of er verbeteringen of
herstelwerkzaamheden nodig zijn geweest. 

Breng hierbij de dampdichtheid van de buitengevel eventuele vochtproblemen en de regenbelasting in kaart.

Een gevel is bijvoorbeeld dampdicht wanneer de bakstenen geglazuurd
zijn of de gevel geverfd of gehydrofobeerd is. 

Een bouwfysisch adviseur kan testen of er sprake is van hydrofoberen, bijvoorbeeld met de Karstenbuismethode. 

Is de gevel dampdicht? 

Dan is gevelisolatie niet zonder risico omdat het vochtgehalte in de gevel dan te ver kan oplopen.

Je herkent vochtproblemen door de gevel goed te bekijken. 

Inspecteer de buitengevel op ontbrekende voegen aangetaste bakstenen of
algen. 

Onderzoek of zoutuitbloei zichtbaar is aan de binnenzijde. 

En controleer houten onderdelen bijvoorbeeld op houtrot of een verhoogd
vochtpercentage.

Achterstallig onderhoud kan de oorzaak zijn van bouwkundige gebreken,
zoals lekkage. 

Ook eerder geplaatste isolatie kan een gebrek veroorzaken met vochtproblemen tot gevolg.

Los alle vochtproblemen op voordat je een isolatieontwerp maakt en geef
de gevel tijd om te drogen. 

Lukt dat niet? Dan is gevelisolatie risicovol.

De regenbelasting van de gevel is ook van invloed op het isolatieontwerp.

Een hogere vochtbelasting beïnvloedt de keuze van het isolatiesysteem en
het type isolatiemateriaal.

Heb je de cultuurhistorische waarden in kaart gebracht de bouwkundige
risico’s bepaald en alle eventuele problemen opgelost? 

Dan is het tijd voor het isolatieontwerp waarbij je al deze informatie meeneemt  om zo de beste keuzes voor het monument te maken. 

Bekijk hiervoor ook de volgende aflevering ‘Gevelisolatie bij monumenten: het isolatieontwerp’.