Kunst nalaten of schenken

Bezit u waardevolle kunstwerken of heeft u een kunstwerk geërfd? Dan kunt u er voor kiezen om dit na te laten of te schenken aan het Rijk, zodat het goed bewaard blijft en tentoongesteld kan worden. Uw schenking wordt hiermee onderdeel van de Collectie Nederland en het openbaar kunstbezit. Er zijn verschillende regelingen waaronder u aan de Staat kunt schenken. U kunt er ook voor kiezen om te schenken aan een andere overheid, zoals een gemeente of een provincie, of aan een museum.

Onder welke voorwaarden kunt u schenken of nalaten?

Kunst schenken kan om niet, om belastingvoordeel te krijgen of om een deel van de erfbelasting mee te betalen. Schenken aan een (culturele) ANBI (algemeen nut beogende instellingen) of via de successieregeling zijn fiscale maatregelen die bestaan om het openbaar kunstbezit in Nederland te bevorderen. Aan deze regelingen zijn wel voorwaarden verbonden.

Om niet 

U kunt schenken om niet. Dat betekent dat u zonder een tegenprestatie een schenking doet. Dat kan bij leven of bij overlijden via een testament of legaat.

Belastingvoordeel

Het is mogelijk om via een schenking belastingvoordeel te krijgen. Hieraan zijn voorwaarden verbonden. Zo moet u schenken aan een instelling die als ANBI aangemerkt is. Er zijn gewone en culturele ANBI's. Publiekrechtelijke lichamen zoals de Staat zijn gewone ANBI’s, de meeste musea en culturele instellingen hebben de culturele ANBI-status.

Uw schenkingen aan een ANBI kunt u aftrekken bij uw belastingaangifte. Schenken aan een culturele ANBI levert meer belastingvoordeel op. Dat is geregeld in de Geefwet.  Via de ANBI-zoeker van de Belastingdienst kunt u nagaan of een organisatie een ANBI is.

Erfbelasting betalen

U kunt er ook voor kiezen om te schenken via de kwijtscheldingsregeling (=successieregeling). Dan betaalt u een deel van de erfbelasting niet met geld maar met een kunstwerk. U staat het werk af aan de Staat en het wordt vervolgens tentoongesteld bij een museum.

Het bedrag dat wordt verrekend met de successiebelasting bedraagt 120% van de getaxeerde waarde van het kunstwerk. Het kunstwerk moet voldoen aan de eisen van onvervangbaarheid en onmisbaarheid én een museum heeft aangegeven er belangstelling voor te hebben. Een onafhankelijke commissie, de Adviescommissie beoordeling aangeboden cultuurbezit uit nalatenschappen, beoordeelt de aanvragen en adviseert de minister van Financiën over toepassing van de regeling. De kunstwerken worden ingeschreven in de administratie van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) en worden in bruikleen gegeven aan een museum.

Aan wie kunt u schenken of nalaten?

Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed

U kunt kunst schenken of nalaten aan de RCE, dus aan de Staat. De Rijksdienst beheert een grote kunstcollectie en doet er alles aan om de objecten zoveel mogelijk zichtbaar te maken door objecten uit te lenen. De dienst bepaalt zelf of het een schenking of nalatenschap aanvaard.  

De RCE is een normale ANBI, geen culturele, en u bent zelf verantwoordelijk voor afhandeling van de schenking bij de Belastingdienst. De RCE gebruikt hun standaard schenkingsformulier

Taxaties voert de RCE niet uit. Daarvoor kunt u terecht bij de Federatie van Taxateurs Makelaars Veilinghouders in Roerende Zaken (TMV).

Voormalige rijksmusea

Alle zogenaamde voormalige rijksmusea zijn gemandateerd om schenkingen en nalatenschappen namens de Staat te aanvaarden. Het kunstwerk dient te passen in de collectie van het betreffende museum en deze beslist zelf wat zij als schenking wil aanvaarden. Bij het museum in kwestie kunt u informatie opvragen worden. Veel musea zijn (culturele) ANBI’s. Een kunstwerk dat u op deze manier schenkt, wordt onderdeel van de rijkscollectie.

Andere overheden en musea

U kunt ook schenken aan andere overheden zoals gemeenten en provincies. Of aan musea die geen rijksmuseum zijn. Neemt u contact op met de betreffende overheid of het betreffende museum om informatie op te vragen.

Aan wie u ook schenkt, u verrijkt er altijd het openbaar kunstbezit mee.