Cultuurhistorisch GIS

Cultuurhistorisch GIS (CultGIS) is een landsdekkend datasysteem met informatie over historisch-geografische fenomenen.

In het Nederlandse cultuurlandschap liggen tal van cultuurhistorische elementen en patronen die het resultaat zijn van ontginnings‐ en bewoningsgeschiedenis. CultGIS brengt een deel van deze informatie categorisch in kaart. CultGIS biedt informatie op 5 niveaus:

  • 9 landschapstypen zoals het zeekleigebied, de kustzone en het laagveengebied;
  • 19 deellandschappen;
  • een selectie van 70 aandachtsgebieden.
  • elementen, zoals dijken, landafscheidingen, eendenkooien, sprengen, etc.;
  • een landsdekkende regionalisering met 82 regio’s.

Wat levert het op

De kaarten en rapporten geven inzicht in de wordingsgeschiedenis van Nederland. Dit helpt om uitspraken te doen over de cultuurhistorische waarde van een landschap. De kaart is dan ook een bron voor overheden bij ruimtelijke beleidsvorming en voor erfgoedprofessionals bij wetenschappelijk onderzoek.

Gebruik van CultGIS

CultGIS bestaat uit een set geodatabestanden, foto’s en een serie beschrijvende documenten. CultGIS is voor iedereen toegankelijk en beschikbaar via het Nationaal Georegister.

Door wie

CultGIS is ontwikkeld in het Monitoringsprogramma Meetnet Landschap (1992-2006) van het toenmalige ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, nu Economische Zaken. Het maakte tevens tot 2013 deel uit van KICH (KennisInfrastructuur CultuurHistorie), het systeem dat ook archeologische en bouwkundige kennis op Rijksniveau ontsloot.

Ontgonnen Verleden

De informatie in CultGIS is gerelateerd aan de rapporten die onder de naam Ontgonnen Verleden zijn gepubliceerd. Het eerste rapport (Baas e.a., 2000) bevatte de selectie van historisch-geografische elementen, patronen en gebieden van nationale betekenis. De serie provinciale rapporten (Haartsen, 2003) verscheen onder dezelfde naam, en bevat regiobeschrijvingen. In totaal gaat het om 82 historisch-geografische gebieden, die gezamenlijk kunnen worden beschouwd als de historisch-landschappelijke karakterisering van Nederland.

Lees meer

De publicatie 'Ontgonnen verleden landschappen en deellandschappen' is online te lezen. Per provincie is in tevens een regiobeschrijving (pdf) beschikbaar: