Soorten molens

Molens zijn er in veel soorten en maten. Ze zijn in te delen op aandrijving, functie en vorm.

Doorsnede tekening van een wipmolen
Beeld: RCE
Tekening van een wipmolen door Anton Sipman

Aandrijving

Het mechanisme van een molen draait onder invloed van wind- of water- of dierkracht. Er zijn dan ook wind-, water- en rosmolens. Rond een windmolen moet er voldoende ruimte zijn, zodat de wind de molenwieken goed kan bereiken. Om die reden mogen er geen hoge objecten, zoals gebouwen in de weg staan. Watermolens moeten de beschikking hebben over voldoende waterkracht. Ze liggen vooral in de hoger gelegen provincies Noord-Brabant, Limburg, Gelderland en Overijssel door de aanwezigheid van stromend water. In ons land stonden ook getijdemolens die aangedreven werden door het tij van de zee. Ros- of diermolens werden aangedreven door paarden, runderen of honden.

Close-up van het waterrad van een watermolen
Beeld: RCE
Close-up van waterrad, de Collse watermolen

Functie

Molens zijn van oudsher werktuigen die voor heel veel verschillende doelen gebruikt werden. Een molen werd daarom vernoemd naar het product dat hij produceerde. Bijvoorbeeld korenmolens malen graan of koren, papiermolens malen pulp tot papier. Ook zijn er poldermolens die zorgen voor de waterbeheersing van een poldergebied.

Vorm

Molens hebben vele verschillende vormen. Ze kunnen bijvoorbeeld rond, vierkant als zeshoekig zijn. Vereniging de Hollandsche Molen heeft een determinatiekaart ontwikkeld om de verschillende vormen te kunnen achterhalen.