Organisaties die het beleid uitvoeren
Diverse instanties houden zich bezig met de uitvoering van de wet en het beleid rondom beschermde cultuurgoederen.
Ministerie van OCW
De minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) is verantwoordelijk voor de wetgeving en het beleid rondom beschermde cultuurgoederen.
Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed
De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) behandelt namens de minister van OCW de verzoeken tot aanwijzing, afvoering, wijziging en definitieve verplaatsing. Voor een inhoudelijke beoordeling wordt advies gevraagd aan de Commissie Beschermde Cultuurgoederen. Deze commissie kan ook ingeschakeld worden bij signalen van mogelijke definitieve uitvoer van cultuurgoederen die niet zijn aangewezen, maar die wellicht behouden moeten blijven voor het Nederlands cultuurbezit.
De RCE geeft advies over beheer en behoud aan eigenaren van beschermde cultuurgoederen.
De RCE houdt bij hoeveel verzoeken en vragen er worden ingediend. Dat gebeurt sinds 2016, het jaar dat de Erfgoedwet inwerking trad en de RCE een rol toebedeeld kreeg bij wettelijk beschermde cultuurgoederen. In de Erfgoedmonitor is het aantal aanvragen van de afgelopen jaren te raadplegen.
Inspectie Overheidsinformatie en Erfgoed
De Inspectie Overheidsinformatie en Erfgoed houdt toezicht op naleving van de Erfgoedwet. Zij inspecteert iedere vier jaar de beschermde cultuurgoederen ter plaatse en informeert de eigenaar dan ook over wet- en regelgeving, subsidies, beheervraagstukken en andere wetenswaardigheden. De Inspectie behandelt tevens meldingen van vermissing of diefstal, tijdelijke buitenlandse verplaatsingen en tijdelijke en permanente binnenlandse verplaatsingen van beschermde cultuurgoederen.
Onafhankelijke commissie
De vaste Commissie Beschermde Cultuurgoederen is per 1 januari 2024 ingesteld door de minister van OCW. Deze commissie adviseert de minister over eventuele aanwijzingen van cultuurgoederen in particulier bezit.
Ook adviseert de commissie over cultuurgoederen in bezit van de Staat die mogelijk vervreemd worden, en over cultuurgoederen die mogelijk in bezit van de Staat komen. De commissie geeft advies over de vraag of de cultuurgoederen onmisbaar en onvervangbaar zijn voor het Nederlands cultuurbezit.
De commissie staat onder voorzitterschap van Rudi Ekkart en bestaat verder uit de leden Titus Eliëns, Marjan Scharloo, Marieke van Schijndel, Peter Schoon en Rickey Tax. In voorkomende gevallen kan per casus de commissie tijdelijk worden aangevuld met externe deskundigen.