Hermanus Berserik , De Grafische, expositiezaal “lijnbaan”, 1961

Weblog

Van de Haagse kunstenaar Hermanus Berserik zijn 44 werken in de rijkscollectie: schilderijen, tekeningen en allerhande grafiek. Dit affiche en 10 andere van zijn hand maakten deel uit van een schenking van het Haags Gemeentemuseum in 1990. 

Op dit affiche heeft Berserik zichzelf met baret en ziekenfondsbril afgebeeld achter zijn Krause-pers. Met zijn linkerhand haalt hij zijn portret uit de pers, waar de volgende alweer uitrolt; de omgekrulde hoek is nog net zichtbaar.
H. (Hermanus) Berserik (1921-2002), De Grafische, expositiezaal “lijnbaan”, 1961, affiche, 63,3 x 50,4 cm, inv.nr. ABAF702

Berserik had op de kunstacademie op grafisch gebied alleen onderricht in de lijnets gekregen, maar de techniek van de droge naald, aquatint, vernis mou en litho leerde hij zichzelf. Hij werd er een virtuoos in. In 1960 kon hij een Krause-drukpers overnemen, waarmee hij grote formaten kon drukken. Het eerste zelfportret dat van zijn ‘nieuwe’ pers rolde (ook aanwezig in de rijkscollectie), bezorgde hem in 1961 de Jacob-Marisprijs voor grafiek. 

Op dit affiche heeft Berserik zichzelf met baret en ziekenfondsbril afgebeeld achter zijn Krause-pers. Hij kijkt de toeschouwer olijk aan. Met zijn linkerhand haalt hij zijn portret uit de pers, waar de volgende alweer uitrolt; de omgekrulde hoek is nog net zichtbaar. Het affiche was voor de tentoonstelling in Expositiezaal Lijnbaan in Rotterdam van De Grafische, een werkgemeenschap voor grafisch kunstenaars. Waarschijnlijk heeft Berserik eerst alleen de voorstelling gedrukt en werden later plaats en tijd eraan toegevoegd. Zo is er ook een affiche uit Stedelijk Museum Amsterdam bekend, waar de tentoonstelling van De Grafische in 1960 werd getoond. Linksonder, in hele kleine lettertjes, staat de naam Kühn en Zoon. Deze offsetdrukkers maakten er een hele serie van.

‘Grafiek heeft ook het voordeel dat je er zo goed mee bezig kunt zijn – drukken, platen en stenen prepareren, facetten slijpen enzovoort – zonder dat er direct ‘kunst’ hoeft te ontstaan’, zei Berserik eens. Het maken van gebruiksdrukwerk, zoals affiches, is een mooie illustratie van zijn uitspraak.