400 jaar ontdekking van Kaap Leeuwin gevierd

Weblog

Vierhonderd jaar geleden is de meest Zuidwestelijke kaap van Australië in kaart gebracht: Kaap Leeuwin. Dit gebeurde in 1622 door de bemanning van het VOC-schip Leeuwin, het eerste Europese schip dat deze plek in Australië bezocht en in kaart bracht. Het land werd overigens al zo’n drieduizend generaties lang bewoond door de Aboriginals, dus de ontdekking van de Leeuwin is in dat opzicht maar betrekkelijk.

Het schip kwam nooit aan land en zal ongetwijfeld op een afstand van de verraderlijke rotsen gebleven zijn. Toch betekende het in kaart brengen ook dat het land stukje bij beetje meer bekend werd bij de VOC en de Nederlandse bevolking. Meer bekendheid over het nog zo goed als onbekende Zuidland, Land van de Eendracht en nu dus ook het Land van de Leeuwin. Het enthousiasme van de VOC was overigens niet zo bijster groot. Het land leek weinig voordeel te gaan geven aan het grootste private bedrijf ter wereld en er vestigde zich geen kolonie.

Festiviteiten 400 jaar Kaap Leeuwin

Rotsen langs de kust met een witte vuurtoren en blauwe zee en lucht op de achtergrond
Beeld: ©Wikimedia Commons / Bjørn Christian Tørrissen, CC BY-SA 3.0
Cape Leeuwin, Australië

Op zondag 30 oktober vonden bij Kaap Leeuwin dus festiviteiten plaats naar aan­leiding van dit historische moment uit 1622. Kaap Leeuwin is een bijzondere locatie. Hier komen twee oceanen samen: de Grote en de Indische Oceaan. Vanuit de laat 19e eeuwse vuurtoren heb je een spectaculair uitzicht. Het weer was afgelopen weekend alleen niet geweldig: zware wind en regen. Weer om normaal gesproken de kaap te ontwijken, maar nu niet.

Als onderdeel van deze dag heeft de Nederlandse ambassadeur Marion Derkx in het bijzijn van het bestuur, vele inwoners van de Shire (gemeente) en de oorspronkelijke Aboriginal bewoners van het gebied - de Wadandi - een plaquette onthuld die herinnert aan deze gebeurtenis. De plaquette is in drie talen vertaald: Nederlands, Engels en de oorspronkelijke taal van de Wadandi.

Daarnaast vertelde ik samen met professor Jeremy Green, voormalig hoofd van de maritieme afdeling van het Western Australian Museum in Perth, over de ontdekking van Kaap Leeuwin. In een dubbelinterview gingen we dieper in op de Nederlandse scheepsvaart in de 17e eeuw, de ontdekkingsreizen, maar ook op wat deze ontdekking betekende voor de Wadandi. Hun perspectief werd in een inleiding op dit interview verteld door Zacc Webb, die hiermee de Aboriginal bevolking representeerde. Daarnaast vertelde historicus Nonja Peters over het historisch onderzoek dat zij samen met Menno Leenstra heeft uitgevoerd naar het schip Leeuwin en waarbij zij de naam van de schipper – Jan Franz van Hoorn - ontdekten. De zaal in Augusta, Margaret River, zat afgeladen vol en het verhaal werd met veel enthousiasme beleefd.

Het was een zeer succesvol weekend waarin het duidelijk werd dat een enkel gebeuren in het verleden een grote impact kan hebben op een bevolking, op de identiteit van een gebied zelfs. Een natuurgebied, verhuisbedrijf, wijnhuis en nog veel meer zijn genoemd naar het schip Leeuwin. Met hulp van de inwoners van de Shire, het bestuur en de middenstand werd het een geslaagde dag die navolging verdiend.  

Martijn Manders

Samenwerking met Australië

De Rijksdienst werkt veel samen met Australië in het beheer van maritiem erfgoed. Op deze Engelstalige pagina staat meer informatie over de huidige projecten in Australië. Luister daarnaast naar het interview dat Martijn Manders gaf aan SBS Dutch tijdens zijn bezoek in Australië over de samenwerking tussen beide landen, en hoe het is om maritiem archeoloog te zijn.