Nieuw licht op onleesbare informatie

In het Nederlands Openlucht Museum in Arnhem hangt het schilderij ‘Herberg vol mensen’ (inv. nr. NOM 7099-47) afkomstig uit een na de Tweede Wereldoorlog geconfisqueerde inboedel. Onderzoekers van het NIOD hebben naar aanleiding van een restitutieverzoek in 2014 uitgebreid onderzoek gedaan naar de herkomst van dit schilderij. Tijdens dit onderzoek bleek het niet mogelijk een deels onleesbare, vrijwel onzichtbare tekst op de achterkant van het schilderij, “Haarlem, Walt…, Wil…plein 7” en “Fleij” of “Heij”, te ontcijferen.

Hoge resolutie fotografie en computer algoritme

In 2021 werd de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed gevraagd of het mogelijk was de niet-leesbare tekst leesbaar te maken. Het schilderij is toen overgebracht naar CollectieCentrum Nederland (CCNL) om in hoge resolutie te worden gefotografeerd met speciale camera’s: een forensische multi-band fluorescentie camera, en een hoge resolutie Hasselblad camerasysteem met strijklicht. Door middel van een speciaal computeralgoritme bleek het vervolgens mogelijk om de tekst op de achterkant van het schilderij leesbaar te maken (zie foto’s). Het succes van dit onderzoek laat zien dat technisch hoogwaardige fotografie van inscripties, labels en andere details van kunstwerken belangrijke informatie kan opleveren voor herkomstonderzoek naar deze voorwerpen.

Het advies van de Restitutiecommissie uit 2015 met betrekking tot dit schilderij is te vinden op de website van de Restitutiecommissie.