De internationale veiligheidssituatie is de afgelopen jaren in hoog tempo verslechterd. Dit raakt ook Nederland. We zien nu al dat we doelwit zijn van hybride aanvallen, zoals cyberoperaties, spionage en sabotage. De kans bestaat ook dat Nederland betrokken raakt bij een gewapend conflict. Cultureel erfgoed kan hierbij worden ingezet als strategie, bijvoorbeeld door desinformatie en propaganda of doelbewust worden vernietigd. Het is daarom belangrijk om de weerbaarheid van de erfgoedsector te verhogen.
Voor de erfgoedsector betekent dit met name voorbereiding op bestaande en verwachte risico’s en dreigingen. Er is kennis nodig over mogelijke risico’s en dreigingen en er moeten maatregelen genomen worden om de impact daarvan te verkleinen. Zo moet de cyberveiligheid worden verhoogd. Ook is het belangrijk om voorbereid te zijn op langdurige uitval van elektriciteit, gas, telefonie, internet en mogelijk ook drinkwater. Verder wordt het steeds belangrijker om alert te zijn op vreemd gedrag van bezoekers. Praktijkgericht oefenen is essentieel om handelingen, procedures, communicatie en samenwerking te verbeteren, maar ook om tijdens een crisis goed voorbereid te kunnen handelen.
Taskforce Veilig Erfgoed
Weerbaarheid begint met goede voorbereiding. Het kabinet heeft in kaart gebracht wat nodig is om als maatschappij weerbaarder te zijn tegen militaire en hybride dreigingen. Hybride dreigingen, zoals cyberaanvallen en desinformatie, omvatten een combinatie van technieken en acties die bedoeld zijn om de samenleving negatief te beïnvloeden en/of te ontwrichten.
Eind 2024 heeft de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) de Taskforce Veilig Erfgoed ingesteld. Het doel is de weerbaarheid van de erfgoedsector te vergroten door samenwerking tussen de overheid (de ministeries van OCW, Defensie en Justitie en Veiligheid, provincies en gemeenten) en de erfgoedsector zelf. De Taskforce wil de bewustwording van risico’s en dreigingen vergroten en de erfgoedsector op weg helpen om erfgoed beter te beschermen tegen militaire en hybride dreigingen. De focus van de Taskforce ligt op het ondersteunen van instellingen om hun zelfredzaamheid en weerbaarheid te vergroten.
Leden Taskforce Veilig Erfgoed
Werkgroepen
Deskundigen uit de aangesloten partijen werken in thematische werkgroepen aan risico-inventarisatie en -analyse, netwerkvorming, cyberveiligheid en het inventariseren van praktische hulpmiddelen.
Meer informatie
In de kennisbank is een lijst met bronnen en artikelen te vinden over verschillende risico’s en te treffen maatregelen.