De jongste rijksmonumenten van Nederland

Ecokathedraal in Mildam

In Friesland is een stuk weiland langzaam getransformeerd tot een mysterieus bos met fantasierijke stapelwerken. Kunstenaar Louis G. Le Roy zag problemen op ons afkomen door het op grote schaal gebruiken van water, fossiele brandstoffen en gif­stoffen. Hij kocht het weiland aan en liet vrachtwagens met bouwpuin komen, en legde daar muurtjes, toren- en poortachtige bouwwerken, plateaus en kronkelende paden mee aan. De huidige bouwsels mogen de fundamenten worden voor volgende bouwsels, mits er met de hand gestapeld wordt, zonder cement en zonder haast, maar met creativiteit en zelfexpressie.

Luister naar de podcast 1000 jaar stapelen

Rodahal in Kerkrade

De oorsprong van de Rodahal lag in de wens om voor het vierjaarlijkse Wereld Muziek Concours een permanent onderdak te creëren. Architect Laurens Bisscheroux ontwierp een groot gemeenschaps­gebouw zonder drempel­vrees. Het silhouet werd bepaald door de wens om voor de hal een overspanning van ruim zestig meter te creëren. De zijgevel lijkt op een vlinderdas, dus de bijnaam werd ut Sjtriksje.

Watertoren 'De Waterbollen', Eindhoven

De watertoren van Eindhoven is niet alleen de grootse water­toren in Nederland, maar ook de laatste water­toren die gebouwd is. De toren heeft zijn roem echter niet ver­gaard omdat het de laatste en de grootste is maar vooral door zijn bijzondere futuris­tische vorm ontworpen door Wim Quist.

Broken Circle/Spiral Hill, Emmen

Geïnspireerd door beelden van de waters­noodramp van 1953 creëerde de Ameri­kaanse kunstenaar Robert Smithson in en langs een zand­afgraving in Emmen het landschapskunstwerk Broken Circle / Spiral Hill. Het is een schiereiland van geel zand in de vorm van een halve cirkel met in het midden een zwerfkei en op de aan­grenz­ende kust een kegel­vormige heuvel met een spiraal­vormig pad van wit zand.

Gebouw Elektrotechniek (EWI) van de TU Delft

Mede als gevolg van de naoorlogse geboorte­golf en de economische groei namen in de jaren vijftig en zestig de leerlingaantallen van het voortgezet en hoger onderwijs snel toe. De Technische Hogeschool Delft (nu Technische Uni­ver­si­teit) had in deze ontwikkeling een pioniers­rol. Door zijn hoogte en opvallende kleur­stelling vormt het EWI gebouw een belangrijk herkennings­punt voor de TU-campus. De toren is vanuit de wijde omgeving goed zichtbaar en de klok in de zijgevel is zelfs vanuit het centrum van Delft afleesbaar.

Voormalig hoofdkantoor van Centraal Beheer in Apeldoorn

Het hoofdkantoor van Centraal Beheer in Apeldoorn moest een bijzondere en aantrekkelijke werkplaats voor duizend mensen worden. Architect Herman Hertzberger ontwierp een gebouw dat al snel gold als een van de iconen van het structuralisme in de Nederlandse architectuur: een gebouw als een bergdorp.

Stadhuis van Terneuzen

Langs de Westerschelde staat sinds 1972 het imposante stadhuis van Terneuzen, een stuk plezier in beton, staal, glas en hout. Het stadhuis wordt door zijn béton brut ook wel gezien als een van de hoogtepunten van het brutalisme in Nederland.

Luister naar de podcast over dit stadhuis

Woonwijk De Kasbah in Hengelo

Het was een van de meest grensverleggende projecten die binnen het programma Experimentele Woningbouw werden uitgevoerd: De Kasbah in Hengelo. Architect Piet Bloms ideaal was kleinschalige en humane architectuur te ontwerpen, die zou leiden tot een klasseloze maatschappij.

Lees ook het blog over deze woonwijk

Eemsmondgebouw in Delfzijl

Het Eemsmondgebouw werd gerealiseerd voor de huisvesting van een aantal rijks­diensten die hun werk­terrein op en rond het water hebben. De kop­gevels zijn voor­zien van beeld­bepalende reliëfs. Het was hiermee het eerste overheids­gebouw waar beeldende kunst en architectuur werden geïntegreerd.

Lees de publicatie over noodzetels

Yunus Emre Moskee in Almelo

Dit gebedshuis werd ontworpen door fabrieks­architect Gerrit Pelgrum. Hij nam als basis een bestaande dorps­moskee in Turkije maar plaatste een minaret als een stevige fabrieks­pijp. De Yunus Emre Moskee in Almelo was de eerste Nederlandse moskee met minaret en koepel.

Lees ook het blog over deze Moskee

Blauwe golven in Arnhem

Een golvend klinkertapijt met diagonale blauwe en witte banen. Dit tot dan toe grootste kunstwerk in de openbare ruimte in Nederland herinnerde met zijn golven aan de oude haven. Op dit ritmische golven­patroon mocht vrij worden geparkeerd.

Emmauskerk in Nieuwegein

Democratisering, ontzuiling, vrouwen­emancipatie en toenemende welvaart en mobiliteit zorgden ervoor dat de kerk haar centrale rol in de samen­leving verloor. Post 65 kerk­gebouwen waren aan de buiten­zijde dan ook minder herkenbaar en waren toegankelijk en verwelkomend.

Lees de brochure Post 65 gebedshuizen

Het Hubertushuis, Amsterdam

Aan het begin van de tweede feministische golf en de opkomst van de vrouwen­hulp­verlening, ontwierp architect Aldo van Eyck in opdracht van de Sint Hubertus Vereniging het Moederhuis aan de Plantage Middenlaan in Amsterdam. Dit bood vanaf 1981 onderdak aan in nood verkerende ongehuwde moeders en hun kinderen.

Sociaal cultureel centrum De Musketon in Utrecht

De Musketon is een kind van zijn tijd: ontstaan in de hoogtijdagen van het welzijnswerk, tegemoet­komend aan de behoefte aan sociaal-culturele voor­zieningen en vrije­tijds­besteding en – ook tekenend voor die tijd – resultaat van een intensief inspraak­proces. De Musketon heeft nog steeds een belangrijke functie in de buurt met veel betrokken vrijwilligers.

Station Lelystad Centraal

Lelystad is in zijn geheel Post 65. In 1988 opende de Flevolijn tussen Weesp en Lelystad, met een hightech eindstation in Lelystad. Overvloedig daglicht, grote vides tussen hal en perrons, geheel glazen abri's en primaire kleuren moesten de reiziger een aangenaam gevoel geven.

Lees ook het blog over dit station