De installatie Duurzaam Monument van de Toekomst
is het resultaat van een tweejarig onderzoek dat met subsidie van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) werd uitgevoerd op basis van het onderzoeksprogramma Possible Landscapes
van ontwerpstudio Biobased Creations. ‘Biobased Creations’ brengt kruisbestuiving op gang tussen duurzaamheid, leefomgeving en ontwerp. Op deze manier creëren ze nieuwe perspectieven en verhalen die vervolgens worden verbeeld in een maquette of installatie. Het betrekken van de creatieve sector bij het verduurzamingsvraagstuk voor monumenten is een van de pijlers van het Laboratorium Duurzaamheid van de RCE.
Beeld: © Biobased Creations / Jeroen van der Wielen
Installatie Duurzaam Monument van de Toekomst tijdens Dutch Design Week
Gebouwd door erfgoedspecialisten
Onderzocht werd hoe erfgoed een actieve rol kan spelen in een duurzame toekomst. De installatie Duurzaam Monument van de Toekomst is een interactieve, modulair opgebouwde kast die dienstdoet als reizende expo, leerinstrument en gespreksstarter. Wat de kast zo bijzonder maakt, is dat hij niet alleen over vakmanschap gaat, maar er ook uit bestaat. De installatie is gebouwd door erfgoedspecialisten in de Nico de Bont Vakschool: de ene helft van hout, riet en leem, de andere van baksteen. Alle onderdelen zijn handgemaakt, met traditionele technieken. Deze opbouw symboliseert het spanningsveld én de samenhang tussen biobased bouwen en baksteenrestauratie, en laat zien dat erfgoed vakwerk is – in verleden, heden én toekomst. De kast is vormgegeven als een archiefkast waarin het verleden letterlijk opengetrokken kan worden: met uitschuifbare laden, voelbare materialen, voorbeeldprojecten, (vak)literatuur, 1:1 detail opbouwen en een audiotour.

Specialisten en leerlingen werken samen aan de Erfgoedkast in de Nico de Bont Vakschool. 
Voorbeelden van historisch en modern ambacht
De Erfgoedkast toont de relatie tussen monumenten, landschap en ambacht. Er wordt benadrukt hoe lokale natuur en klimaat bouwmethoden bepaalden, zoals vakwerkhuizen en mergelwoningen. Ambachtelijke technieken, zoals rietdekken en restauratiemetselwerk, zijn essentieel voor duurzaam erfgoedbeheer. Voorbeelden van vakwerk en modulair bouwen illustreren efficiëntie met weinig verspilling. Oude bouwtechnieken zoals kalkrijke mortels bevorderen de biodiversiteit, en het vogelhuisje van baksteen symboliseert de balans tussen erfgoed en natuur. De kast toont ook biobased materialen, die vóór de industriële revolutie al werden gebruikt, zoals hout, riet, leem en schapenwol. Moderne toepassingen van deze materialen worden gepresenteerd in historische gebouwen, met bijvoorbeeld isolatiedetails van schapenwol en metalen studs. Het moerasklompje, gemaakt van lokale lisdodde, vertegenwoordigt de symbiose van natuur, ambacht en erfgoed.

Moerasklomp van lokale lisdodde 
Bakstenen nestkast: erfgoed en natuur komen samen
De Erfgoedkast op uw locatie
Sinds de lancering in september 2025 hebben meer dan 12.000 mensen de Erfgoedkast bezocht, onder andere tijdens het Duurzaam Erfgoed Congres, Dutch Design Week en het Nationaal Monumentencongres. Gemeenten en organisaties kunnen deze reizende expositie nu aanvragen voor op het gemeentehuis of in een andere openbare ruimte, om in te zetten als leerinstrument en gespreksstarter. We raden aan om rond de plaatsing een programma te organiseren dat aansluit bij de thema’s van de Erfgoedkast, en denken graag met u mee. Zo kan een storyteller voor meer verdieping en interactie zorgen, en de bezoekers meenemen langs de verhalen, lades en planken van de kast.
Neem voor meer informatie contact op via duurzaamheid@cultureelerfgoed.nl, of kijk op de website van Possible Landscapes.

Storyteller neemt bezoekers mee langs de erfgoedverhalen 
Bezoekers nemen een kijkje in de verschillende lades, vakjes en luiken van de Erfgoedkast