Gifgroene jurken onderzocht

Weblog

Modieus, maar zeer ongezond! Dat is de uitkomst van het onderzoek naar de kleur van een paar antieke japonnen. Hoe gifgroen de jurken in het echt zijn, is vanaf 26 september 2020 te zien in de tentoonstelling ‘Mode in Kleur’ in Kunstmuseum Den Haag.

Kunstmuseum Den Haag vroeg aan ons Rijkserfgoedlaboratorium of we de kleurstoffen in een aantal kostuums uit het begin van de 18e eeuw tot de 19e eeuw konden identificeren. Ze wilden graag het productieproces beter begrijpen en de conserveringstoestand beoordelen. Onderzoekers Art Proaño Gaibor en Inez van der Werf gingen met deze vragen aan de slag. 

Arsenicum gevonden

Met röntgen fluorescentie spectroscopie (XRF) analyseerde Inez op locatie de stof van een aantal groene jurken. “In een japon uit 1870-1873 en in het lint van een baljurk uit 1860 trof ik arsenicum en koper aan. Daaruit kun je afleiden dat er gebruik is gemaakt van Scheele’s groen of Schweinfurter groen. Deze pigmenten zijn eind 18e en begin 19e eeuw ontdekt en waren zeer gewild om hun heldere en intense kleur groen”, volgens Inez. Maar al snel werd duidelijk dat arsenicum zeer giftig is. Ook veroorzaakt het de bruine vlekken op de witte tule. De japonnen zijn dus wel mooi, maar niet zo gezond om in te flaneren.

Conserveren en tentoonstellen

De museummedewerkers kunnen met de nieuwe gegevens de conserveringsbehandelingen aanpassen en de benodigde maatregelen treffen voor het tentoonstellen en opslaan van de kostuums. Ook kunnen ze met de resultaten de evolutie van de kleurstofindustrie door de jaren heen zien aan de hand van hun eigen objecten.

De tentoonstelling 'Mode in Kleur' is te zien van 26 september 2020 t/m 28 februari 2021 in Kunstmuseum Den Haag.

Vignet met tekening van mevrouw in groene jurk
Vignet van Scheele's Green
Wilt u ook iets laten onderzoeken? Lees er meer over op de pagina 'Onderzoek en advies op aanvraag'.