Museumweek 2020, blog 5: Bijzondere beschuitbus
Weblog
Van 20 tot 26 april is het Nationale Museumweek. Ook wij brengen een ode aan het thema van de Museumweek: 75 jaar culturele vrijheid. In 6 blogs nemen onze specialisten u mee in hun kijk op een museumobject dat als onderwerp vrijheid of bevrijding heeft.
Vandaag vertelt collega Frank Bergevoet over een bijzondere beschuitbus gemaakt ter ere van de bevrijding 1945.
De bevrijding van Nederland en het einde van de Tweede Wereldoorlog leidde in 1945 tot een ongekende feeststemming. Om dit moment te markeren werden allerhande objecten vervaardigd die uiting gaven aan het juichende gevoel van vrijheid en bevrijding. Vlagvertoon vormde bij uitstek een uiting van de feestelijke saamhorigheid en uitbundige vreugde.
In een koekblik of beschuitbus uit de collectie van Museum Flehite in Amersfoort, komen al deze elementen samen. De symbolen op de rijk gedecoreerde bus maken hem tot een vernuftig iconografisch object dat zich laat lezen als een verhaal van vrijheid, trots en hoop.
Lauwerkrans met oranjeappels
Wat onmiddellijk opvalt is het centrale medaillon met daarin foto’s van vier wereldleiders: Chiang Kai-shek, Stalin, Rooseveld en Churchill. Tegenwoordig is de rol van China’s leider Chiang Kai-shek niet meer zo bekend, maar China, de Sovjet-Unie, de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk werden vanaf 1943 gezien als de ‘big four’. Zij legden de basis voor de organisatie van de Verenigde Naties. De aanwezigheid van Chiang Kai-sheks portret op de beschuitbus laat zich misschien verklaren door het feit dat koningin Wilhelmina in de oorlog een ontmoeting had met de vrouw van de Chinese leider. Het portret medaillon is omgeven door een lauwerkrans met oranjeappels; symbool van het Nederlandse koningshuis.Verder is de bus op de zijkant gedecoreerd met vlaggen en wapens van de eerdergenoemde landen en de wapens van Frankrijk en België. Op de deksel zien we twee Nederlandse vlaggen met oranje wimpels afgebeeld en het Nederlandse wapen. De achtergrond wordt gevormd door een opkomende zon; de nieuwe dageraad is aangebroken.
Uiting van optimisme
De bus geeft uiting aan optimisme ten aanzien van de nieuwe wereldorde, Hollands patriottisme en oranjegezindheid. Het is verleidelijk om te mijmeren over een soortgelijke fase aan het einde van het Coronatijdperk. Zal die fase van opluchting en vreugde ook zijn weerslag vinden in contemporaine objecten die uiteindelijk aan onze museumcollecties worden toegevoegd?
Deze beschuitbus uit de collectie van museum Flehite is opgenomen in collectienederland.nl.
Frank Bergevoet
Adviseur roerend erfgoed