Op 25 november 2025 herdenkt Suriname vijftig jaar onafhankelijkheid. Nederlandse musea besteden daarom vanaf november bijzondere aandacht aan Suriname en Surinaamse kunstenaars, onder wie Erwin de Vries (1929–2018). De Rijkscollectie RCE bevat tien werken van hem.
De Vries met beeld van dr. J.M. den Uyl, ca. 1978. Uit: Catalogus 'Erwin beeldhouwer-schilder 1998-1948'
Opleiding en vorming
Erwin de Vries werd in 1929 geboren in Paramaribo. Zijn creatieve aanleg bleek al op jonge leeftijd. Wim Bos Verschuur, tekenleraar, kunstenaar, activist en later parlementslid in Suriname, speelde hierin een grote rol. Op advies van Bos Verschuur vertrok Erwin in 1949 per boot naar Den Haag voor een opleiding tekenen aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten. Enkele jaren later keerde hij terug naar Paramaribo en ging aan de slag als tekenleraar. In een interview met NRC Handelsblad in 2009 zei hij daarover: Ik vond het zo’n lullig beroep dat ik na vier jaar ben opgehouden. Ik had maar één ding in mijn hoofd: schilderijen en beelden maken
.
Die drang om vrij te creëren, te schilderen, te kneden, hakken en beeldhouwen, bracht Erwin in 1958 opnieuw naar Nederland. Ditmaal naar de Rijksacademie van Beeldende Kunsten in Amsterdam. Hier leerde hij van professor Esser wat licht vangen is en wat een figuur in de ruimte kan doen. Door een opvolgend verblijf in Mexico en confrontatie met pre-Colombiaanse kunst ontwikkelde zijn werk zich verder.
Vrij werk en opdrachten
Het werk van Erwin straalt vitaliteit en energie uit, een weerspiegeling van zijn temperament en zijn behoefte aan vrijheid. Hij beschouwde kleur, vorm en ritme als een oerkracht. Zijn Surinaamse afkomst bleef altijd zichtbaar in zijn gebruik van warme tropische tinten. Daarnaast legde hij in zijn werk de nadruk op het menselijk lichaam - vooral het vrouwelijk naakt. Hij had geen enkel schroom om openlijk erotiek te tonen, integendeel: sensualiteit was een essentieel onderdeel van zijn kunst.
E. de Vries, De Dans, 1950-1969, SZ47715, en Zonder titel, 1957-1968, R13651, Rijkscollectie RCE 
E. de Vries, Zwemmende vrouw, 1970, SZ51555, Rijkscollectie RCE
Doorbraak en internationale bekendheid
Erwin stond bekend als eigenzinnig, ondernemend, aanwezig en onafhankelijk. Zelf zei hij daarover: Indien je niet zelf door de wereld zwerft en zelf exposities organiseert, gebeurt er bitter weinig met de jonge kunstenaar.
Door deze houding nam zijn carrière al vroeg een hoge vlucht met een internationale doorbraak in de jaren zestig en zeventig. Hij exposeerde niet alleen in Suriname, maar ook in Mexico, de Verenigde Staten, Jamaica, Puerto Rico, Stockholm en Kopenhagen. Toen hij In 1966 werd gevraagd voor de Internationale Beeldententoonstelling in Sonsbeek Park en in 1970 van Edy de Wilde een solotentoonstelling in het Stedelijk Museum Amsterdam kreeg, was ook zijn positie in de Nederlandse kunstwereld definitief bevestigd.
Suriname
Al in 1961 kreeg Erwin een grote opdracht van de Surinaamse regering: een standbeeld van de Spaanse veroveraar Alonso de Ojeda (1465-1515). Toen zijn grote totem-achtige en expressieve weergave van deze conquistador klaar was, werd het echter geweigerd omdat het geen natuurgetrouwe weergave was. Na veel commotie en aandacht in de pers werd het beeld uiteindelijk toch aangekocht door de Surinaamse regering maar pas vier jaar later geplaatst bij Fort Nieuw Amsterdam, op het punt waar de Suriname- en Commewijne rivier samenvloeien. Ongelukkigerwijs is het beeld daar sinds 2011 verloren geraakt.
Hoewel Erwin internationaal veel erkenning kreeg, voelde hij zich in Suriname lange tijd onbegrepen. Hij vestigde zich pas in 1984 permanent in Paramaribo waar hij een prachtig atelier en woonhuis had aan de Anton Dragtenweg gelegen langs Suriname rivier. In de jaren daarvoor woonde en werkte hij in Amsterdam, maar als het hem te koud en te nat werd vertrok hij naar Suriname en het Caraïbische gebied.
E. de Vries, Magic Eye, 1963, K64254, Rijkscollectie RCE
De Vries in de Rijkscollectie RCE
De Rijkscollectie RCE bevat tien werken van Erwin de Vries: acht beelden en twee schilderijen, waaronder het schilderij Magic Eye en het beeld De dans. Als je deze werken goed aanschouwt, is te zien hoe Erwin als beeldhouwer ook in kleur dacht, en als schilder in vorm. Een wisselwerking die zijn werk een unieke, plastische en kleurrijke dynamiek geeft.
Beeld: © Martin Alberts, Stadsarchief Amsterdam
Nationaal Monument Slavernijverleden, Oosterpark Amsterdam
Nalatenschap en betekenis
Erwins bekendste werk is het Nationaal Slavernijmonument in het Amsterdamse Oosterpark (2002). Dit monument, met zijn krachtige vormen en expressieve lijnen, verbeeldt de pijn, strijd en bevrijding van de tot slaaf gemaakte.
In 2009 vertelde Erwin in het Parool dat het zijn innige wens was voor Suriname een beeld te mogen maken in pure vrijheid. Hij hoopte vooral een onafhankelijkheidsmonument te mogen maken. Helaas kwam het er niet van omdat het aan geld ontbrak.
Toen hij in 2018 overleed, liet hij een indrukwekkend oeuvre na: schilderijen, tekeningen en sculpturen die bol staan van zijn kracht en levenslust. Zijn artistieke taal, een voortdurende dialoog tussen vorm en kleur, tussen beweging en emotie, blijft tot op de dag van vandaag een bron van inspiratie. Het belichaamt niet alleen de vrijheid van deze bijzondere man en kunstenaar, maar ook die van een volk dat zijn eigen stem vond.