Een monument voor de BKR
Weblog
Jan van Dis volgde de Rietveld Academie in Amsterdam, werkte daarna in het bedrijf van zijn vader, maar besloot toch verder te gaan als schilder. Surrealistische verbeeldingen van de werkelijkheid werden zijn handelsmerk. Van Dis’ wereld ziet er natuurlijk uit, maar is het niet. Zijn schilderijen zijn vaak raadselachtig, zoals dit werk. De pijlen die ‘op weg naar open zee’ zijn, de regenboog die haast recht uit de hemel komt, de minutieus geschilderde kale berghellingen, de donkere wolken in de verte... Gaat er iets gebeuren of is er net iets gebeurd?
‘Pijlen op weg naar open zee’ is een van de vijf werken die in de rijkscollectie zijn gekomen via de Beeldende Kunstenaarsregeling, de BKR (1949-1987). In de jaren negentig gaven zowel de Rijksdienst als de gemeenten werk uit de BKR terug aan de makers. ‘Pijlen op weg naar open zee’ bleef behouden voor de rijkscollectie, maar de gemeente Amsterdam gaf Van Dis zijn werk terug. Een daarvan bleek schade te hebben opgelopen: een grote winkelhaak in het doek. De kunstenaar nam het sportief op. Het schilderij, zou zei hij, had hem via de BKR geld opgeleverd, had jarenlang een wand in een school gesierd en was nu weer in zijn bezit. Hij zou het werk restaureren en het daarna ‘monument voor de BKR’ noemen. Het eerste deed hij, het tweede niet; het schilderij behield zijn oude titel: ‘De zoom van het recht’.
In het Gorcums Museum is van 12 december 2020 tot 9 mei 2021 een tentoonstelling te zien met honderd werken uit de rijkscollectie die via de BKR werden verworven. De expositie kreeg, evenals een boek over de regeling, alsnog de titel ‘Een monument voor de BKR’.