Gedateerde titel

Weblog

Wie de man op deze tekening voorstelt is niet bekend. De maker is wel bekend: de veelzijdig kunstenaar Amp Smit. Hij werd vooral bekend door zijn keramiek, maar maakte ook schilderijen, beelden, grafische ontwerpen en krijt- en houtskooltekeningen, waaronder deze ‘Surinamer II’.

Portet van man naar links kijkend, links onder gesigneerd met Amp Smit
Antonie Theodorus (Amp) Smit (1903-1976), ‘Surinamer II’, ca. 1957, 42,5 x 36 cm, krijttekening, inv.nr. SZ10046

Deze tekening is, samen met een andere tekening van een donkere man, ‘Surinamer I’, in 1958 verworven voor de rijkscollectie via de Beeldende Kunstenaarsregeling (BKR), waarvan Smit jaren gebruikmaakte. Ze moeten vlak daarvoor zijn gemaakt, want werk dat voor de BKR werd ingediend mocht niet ouder dan twee jaar zijn.

Er zijn diverse tekeningen van Smit in de rijkscollectie met muziek als onderwerp. De man op de tekening is gekleed in een wit colbert met zwarte biezen. Hij glimlacht minzaam, alsof hij ergens met licht verholen plezier naar kijkt. Zou hij ook een musicus zijn, die genietend van zijn concert, even naar een ander lid van de band kijkt, klaar om ‘just in time’ een nieuwe riff in te zetten?

De tekening werd uitgezocht bij het onderzoek naar sporen van slavernij en koloniaal verleden in de rijkscollectie, dat de Rijksdienst in navolging van een aantal Nederlandse musea in 2018 startte. Alle kunstwerken met titels als bijvoorbeeld ‘neger’, ‘slaaf’ en ‘bediende’ werden op racistische bijklank onder de loep genomen. De titel van deze tekening doet weliswaar gedateerd aan, maar een racistische bijklank zal Smit niet hebben bedoeld. Hij tekende een zwarte man die uit Suriname kwam en noemde hem dan ook ‘Surinamer’, al zou het fijner zijn als de man met naam en toenaam was aangeduid.