Opland, De kerstgroeten van Kosto, 1999

Weblog

Eenzaam staat het roffelende mannetje in de dwarrelende sneeuw. Aan de letter H op zijn pet en uniformkraag te zien is het een medewerker van het Leger des Heils. De dikke sneeuwvlokken zullen weldra hem, het iele dennenboompje en het bord hebben ondergesneeuwd. Dat maakt eigenlijk niet uit want gezien de tekst was het toch al niet de bedoeling om daar samen te komen. 

Spotprent met staatssecretaris Costo als Leger-de-Heils-soldaat met tamboerijn, een kerstboom en een standaard met daarop de tekst: Komt allen tezamen! Maar niet hier.
Opland, De kerstgroeten van Kosto, Oost-Indische inkt en blauw potlood op papier, 25 x 33 cm, inv.nr. AB22674 (Persmuseum Amsterdam)

De prent verscheen in de Volkskrant van 19 december 1991 met ‘De kerstgroeten van Kosto’ als onderschrift. Aad Kosto was tussen 1989 en 1994 staatssecretaris van Justitie en verantwoordelijk voor asielzaken. Hij had harde maatregelen genomen om de groeiende stroom vluchtelingen in te perken die na het uiteenvallen van Joegoslavië en de daaropvolgende oorlogen en etnische zuiveringen een veilig heenkomen zochten elders in Europa. Het maakte hem bij het publiek, de media en zijn eigen Partij van de Arbeid niet populair. 

Opland was het pseudoniem van Rob Wout (1928-2001). Hij begon in 1945 als politieke tekenaar voor Het Parool en Vrij Nederland, werd twee jaar later de vaste tekenaar van De Groene Amsterdammer en ging kort daarna ook aan de slag bij de Volkskrant, waarin hij tot zijn dood vrijwel dagelijks zou publiceren. In 2007 schonk zijn weduwe een deel van de originele tekeningen aan het Persmuseum in Amsterdam en met het andere deel, 1646 stuks, betaalde ze haar successiebelasting. Die werden rijksbezit. Hierbij stelde ze de voorwaarde dat het rijksdeel ook geplaatst zou worden in het Persmuseum. Zo bleef Oplands collectie op één plaats bewaard. 

Opland gaf in zijn tekeningen ongezouten commentaar op gebeurtenissen in de binnen- en buitenlandse politiek. Hij hoopte dat zijn tekeningen de mensen tot nadenken zouden aanzetten en de onderste helft  van het bord snel in de sneeuw zou verdwijnen. Ik wens u een bedachtzaam 2016.