Cubic 3 Design (Ton Hoogerwerf en Gerwin van Vulpen), Nachtschade, 1987
Weblog
Toen de Rijksdienst Beeldende Kunst, de voorganger van de huidige Rijksdienst, in 1987 een totaal uitgewoond pand aan het Plein in Den Haag betrok, werden de jonge vormgevers Ton Hoogerwerf en Gerwin van Vulpen (Cubic 3 Design) aangetrokken om het voormalige stadspaleis enigszins bewoonbaar te maken. Dat deden ze met een vrolijke vorm van ‘anti-restaureren’ in de sfeer van de oorspronkelijke decoratie. De muren werden kleurig gesausd, op de grond kwamen grillig geknipte stukken bloemig tapijt en het kantoormeubilair werd in de tinten goud, lila en mintgroen gespoten.
Twee vliegen in één klap
Ze hadden het idee om in plaats van de eeuwige sanseveria’s een bureaulamp in de vorm van een plant te ontwerpen. Twee vliegen in één klap. Het onderste deel stelt de bloempot voor, dan de steel met de blaadjes en aan het einde de bloem met het lampje als meeldraad. Ze maakten geen gebruik van kunststoffen (op het snoer na), wel van een ouderwets peertje.
47 objecten
Van het verstelbare lampje werden 100 genummerde exemplaren geproduceerd. Ze werden met de hand vervaardigd door een broer en zus die een smederij in de Haagse Schilderswijk hadden. De Rijksdienst kocht er een stuk of 70, de overige werden verkocht op de vrije markt. De Dienst kocht nog 47 objecten voor het pand aan het Plein, zoals een paarse lessenaar voor toespraken, een loodzware voorzittershamer (van glas en bont) met bijbehorende doos (nu ‘in gebruik’ bij de voorzitter van de Tweede Kamer), een vergadertafel met in het blad gegraveerd de veelzeggende naam ‘BlablaBla’ (ook in de Tweede Kamer) en voor de receptie een kaststel en een grote vissenkom met twee heuse goudvissen.
Nachtschade
Waarom noemden de ontwerpers hun lamp ‘Nachtschade’, naar een plantengeslacht waartoe behalve de aardappel ook giftige planten horen zoals vingerhoedskruid? Sommige planten uit deze familie werden vroeger wel toegepast in sjamanistische rituelen en hekserij, en worden nu nog gebruikt als ingrediënt voor verdovende medicijnen en slaappillen. Een bureaulamp wordt toch geacht helderheid te verschaffen? Van Vulpen grinnikt wanneer ik het hem vraag. De naam blijkt een kwinkslag te zijn naar de (oude) betekenis van de plant en de huidige functie van de lamp: licht in de duisternis. Nachtschade.