De jaarlijkse Kennisdag is een inspirerende dag voor erfgoedprofessionals om elkaar te ontmoeten en bij te praten over actuele collectievraagstukken. De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) organiseert deze Kennisdag samen met erfgoed- en museumpartners.
Tijdens de verschillende sessies focussen we onder meer op crisismanagement, koloniale collecties datakwaliteit en gevaarlijke stoffen. Ook kunt u aansluiten bij een rondleiding, een kijkje nemen op de Kennismarkt of meespelen met een serious game.
Aanmelden
Deelname is gratis, maar aanmelden is wel verplicht. In het aanmeldformulier kunt u ook uw voorkeuren voor de deelsessies doorgeven. U ontvangt een bevestiging per e-mail.
Om zoveel mogelijk instellingen de kans te geven aan de Kennisdag deel te nemen is er een maximum van twee aanmeldingen per instelling.
De werkgroep Gevaarlijke stoffen in collecties presenteert twee pittige casussen: asbest en arsenicum. Hoe vinden museum-, bibliotheek - of archiefmedewerkers hun weg door de jungle van gevaarlijke stoffen, zonder vaste standaardprocedures? Wat kunt u doen als u asbest aantreft in objecten of arsenicum vermoedt in een boekencollectie? De werkgroep adviseert en deelt hun ervaringen. Waar lopen ze tegenaan? Waar trokken ze de grens tussen zelf doen en uitbesteden? En welke vragen zijn nog onbeantwoord? Daarnaast spelen we de Gevaarlijke Stoffen Bingo! Kom langs, doe mee en deel wat er in uw instelling speelt.
Met Alexandra van Kleef (RCE), Judith van Bezu (Nemo Science Museum), Henk Raap (KB Nationale Bibliotheek), Danielle Mark (RCE & Rijksmuseum)
Vanuit CollectieNederland.nl en het Termennetwerk duiken we in vragen rondom erfgoeddata. Wat verstaan we bijvoorbeeld onder ‘mooie’ en schone data? En wat is datakwaliteit en waarom is het zo belangrijk? En welke rol spelen zaken als ‘PID’s’ of ‘termen’ en ‘Linked data’ hierbij? Tijdens de workshop gaan we praktisch aan de slag. Samen verbinden we erfgoedobjecten en bouwen we zelf aan Linked Data.
Neem voor deze workshop uw laptop mee!
Met Manon Pasmans (RCE).
Plastics in museumcollecties vereisen speciale zorg vanwege problemen zoals verkleuring, uitbloei, plakkerigheid en verkruimeling. Om deze objecten onder de juiste condities te bewaren, is identificatie ervan cruciaal. De online Plastic Identificatie Tool (PIT) helpt bij het identificeren van plastics in museumobjecten, of op zijn minst bij het herleiden tot hoofdgroepen van plasticsoorten.
Tijdens deze workshop krijgt u een introductie tot de Plastic Identificatie Tool en gaat u zelf aan de slag met de PIT-kit, een set materialenkoffertjes waarmee u leert plastic te identificeren.
Met Suzan de Groot en Olivia van Rooijen (beide RCE).
Een actieve rondleiding in drie onderdelen. Duik in het bruikleenproces van de RCE en leer meer over het uitlenen van objecten uit de Rijkscollectie RCE aan musea en andere instellingen. Krijg tips en tricks voor het fotograferen en beschrijven van vlakglas en glas-in-lood en hoor meer over de collectieregistratiehandleiding en terminologielijst. En werk mee aan het onderzoeken van een sculptuur uit de Rijkscollectie RCE, waarbij Rijkserfgoedlaboratorium en collectiebeheerders dieper ingaan op de restauratie en de maakwijze van kunstwerken.
Met o.a. Alie van Veenendaal, Eric Domela Nieuwenhuis, Janneke van der Stok, Nathalie Menke en Sylvia van Schaik (allen RCE).
Museum de Voorde ontzamelde de streekhistorische museumcollectie samen met Zoetermeerders en erfgoedprofessionals. De voormalig interim-directeur deelt zijn ervaringen en bespreekt de ontwikkelde toolkit. In een interactieve workshop gaat u vervolgens spelenderwijs aan de slag en ervaart u hoe het is om vanuit verschillende perspectieven te co-waarderen. En objecten via co-gunning te bestemmen aan nieuwe eigenaren. Hoe neemt u nieuwe kennis mee in het ontzamelproces, hoe waardeert u samen een collectie, en hoe komt u tot beslissingen over de objecten? U gaat naar huis met praktische inzichten en handige tips en tools.
Met Hans van de Bunte (Museum de Voorde) en Leonie Wingen.
Ga met Hartwig Art Foundation (HAF) in gesprek over het verzamelen van hedendaagse kunst. Sinds 2020 zet HAF zich actief in voor het bevorderen en mogelijk maken van de productie, presentatie, communicatie en conservering van hedendaagse kunst, met als doel het culturele ecosysteem in Nederland en daarbuiten te versterken. In samenwerking met HAF is een van de jongste deelcollecties van de Rijkscollectie RCE ontstaan. Deze sessie gaat in op de uitdagingen van het verzamelen en aankopen van hedendaagse kunst, met focus op conservering, opslag, opdrachtgeverschap en transport.
Met Madelon van Schie (HAF) en Adinda van Wely (RCE).
Tijdens deze workshop gaat u, na een korte introductie op het onderwerp, zelf herkomstonderzoek doen naar kunstobjecten. Welke herkomstgegevens kunt u achterhalen met het beschikbare bronnenmateriaal en welke gegevens kunt u aan elkaar koppelen? Lukt het om de route die het object heeft afgelegd tijdens de Tweede Wereldoorlog in kaart te brengen?
Let op: de casussen in deze workshop zijn eerder behandeld op voorgaande edities van de Kennisdag. Heeft u deze sessie vorig jaar bezocht? Dan raden we aan om een andere workshop te kiezen.
Met Annelies Kool en Perry Schrier (beide RCE).
Een kerntaak van collectiebeherende instellingen is om onderzoek te verrichten naar de herkomstgeschiedenis van objecten. Maar hoe werkt herkomstonderzoek naar specifieke koloniale collecties? Wat is het startpunt? En waar is relevante documentatie en bronmateriaal te vinden? Momenteel ontwikkelt het Consortium Koloniale Collecties een digitaal platform om relevante collectiedata beter toegankelijk te maken voor onderzoekers en herkomstgemeenschappen. Deze Datahub brengt informatie over collecties uit koloniale context bij elkaar. In deze workshop leert u hoe u de Datahub als tool kunt inzetten voor uw eigen herkomstonderzoek.
Neem voor deze workshop uw laptop mee!
Met Camiel de Kom en Bente Bergmans (beide RCE en Consortium Koloniale Collecties).
In deze sessie gaan we in op de nieuwe regels voor de invoer van cultuurgoederen en op de kwijtscheldingsregeling.
Invoer van cultuurgoederen in de EU
Vanaf 28 juni 2025 gelden voor bepaalde cultuurgoederen van buiten de Europese Unie nieuwe regels. Als die de Europese Unie binnenkomen, is een invoervergunning of importeursverklaring verplicht. De aanvraag loopt via een digitaal EU-systeem. Wat verandert er precies? Wat zijn de regels? Hoe ziet het digitale systeem eruit? We lichten het graag toe.
Met Federica Fantone (Inspectie Overheidsinformatie en Erfgoed).
Musea en de kwijtscheldingsregeling
Op een tekstbordje naast een museumobject bent u vast wel eens de volgende tekst tegengekomen: " Verworven door de Staat met toepassing van artikel 67, derde lid van de Successiewet 1956, kwijtschelding van successierecht." Wat is de kwijtscheldingsregeling eigenlijk? Wie kan daar gebruik van maken? Hoe werkt de regeling? Wat is de rol van de musea? En zou dit ook interessant kunnen zijn voor het museum waar ik werk? Tijdens deze sessie beantwoorden we al deze vragen en leggen we uit hoe musea – groot of klein – deze regeling kunnen benutten om hun collectie te verrijken.
Met Simone Vermaat (RCE).
Door een onverwacht groter dan voorspelde zeespiegelstijging moet de Nederlandse regering moeilijke keuzes maken. Het water kan nog één jaar worden tegengehouden, dan wordt Zeeland geëvacueerd. Wat doen we met het cultureel erfgoed? Wat willen we echt behouden? Welke middelen zijn beschikbaar? En wat kan of moet worden achterlaten? Speel de serious game ‘Zeeland onder water’ en denk mee over wat écht telt.
Met Rosalie Dirksen en Jacob Knegtel (beide RCE).
Wat betekent verduurzaming voor musea en collectiebeheerders? Deze sessie gaat in op verschillende aspecten van verduurzaming. Na een introductie op het thema maakt u kennis met de mogelijkheden om bestaande luchtbehandelingssystemen anders aan te sturen. Optimaal behoud, voor minder energie! Ook komt de gebouwschil aan bod. Aan de hand van een lijst met opties gaat u zelf nadenken over een integraal verduurzamingspakket. Hiervoor is het natuurlijk vanzelfsprekend dat verschillende doelgroepen met elkaar in gesprek gaan.
Met Jill Vervoort en Marc Stappers (beide RCE).
Liever denken we er niet aan: een crisis zoals een overstroming of langdurige stroomuitval. Maar goed voorbereid zijn op een crisis, klein of groot, kan schade aan erfgoed voorkomen of beperken. Tijdens een crisis werkt een instelling op een andere manier dan onder de normale omstandigheden. De reguliere organisatie maakt plaats voor de crisisorganisatie. Hoe vormt een crisisteam zich, wie zitten daarin? Wanneer komt het crisisteam bijeen, wie neemt uiteindelijk de beslissingen? Hoewel de praktijk vaak weerbarstig is, helpt goede voorbereiding om beter te handelen tijdens en na een crisis.
