Hernieuwbare energie-eis bij grote renovatie

Met ingang van 1 februari 2022 is in het Bouwbesluit 2012 de verplichting opgenomen om bij een ingrijpende renovatie hernieuwbare energie op te wekken. Wat beschermde monumenten en stads- en dorpsgezichten betreft geldt een mogelijkheid tot uitzondering als dit ten koste zou gaan van cultuurhistorische waarden. De eis geldt dan alleen voor wat wél kan.

Zonnepanelen op pand in Amsterdam.
Beeld: Wouter van der Sar
Zonnepanelen op pand in Amsterdam.

Herziening EU-richtlijn

De eis aan de minimumwaarde hernieuwbare energie bij ingrijpende renovatie vloeit voort uit de herziening van de EU-richtlijn hernieuwbare energie (REDII) van 11 december 2018. Van ingrijpende renovatie is sprake wanneer meer dan 25% van de oppervlakte van de gebouwschil wordt veranderd of vergroot, én een technisch bouwsysteem voor ruimteverwarming of ruimtekoeling wordt geplaatst, gedeeltelijk wordt vernieuwd, veranderd of vergroot. Bij een dergelijke renovatie is het voortaan verplicht om een minimumwaarde hernieuwbare energie op te wekken. Dit kan bijvoorbeeld via het plaatsen van zonnepanelen, een warmtepomp of een zonneboilersysteem. 

Beschermde monumenten en stads- en dorpsgezichten

De richtlijn schrijft voor dat de eisen voor hernieuwbare energie in beginsel voor alle gebouwen gelden. Voor beschermde monumenten geldt wel een uitzondering. Die houdt in dat de omgevingsvergunning voor het wijzigen van het monument en de daaraan verbonden voorschriften kunnen afwijken van de maatregelen die moeten worden getroffen om aan het voorschrift voor de minimumwaarde hernieuwbare energie te voldoen. In zo’n geval is uitsluitend de omgevingsvergunning (ook wel ‘monumentenvergunning’) met de daaraan verbonden voorschriften van toepassing.

De eis geldt voor wat wel kan 

Toch zal het ook in het geval van een beschermd monument veelal mogelijk zijn om invulling te geven aan de vereiste minimumwaarde hernieuwbare energie, zonder afbreuk te doen aan de monumentale waarden. Het gebruik van hernieuwbare energie kan immers op verschillende manieren worden ingevuld. De eis voor hernieuwbare energie geldt dan voor wat er wel kan. De beoordeling hiervan ligt bij gemeenten.

Locatiegebonden omstandigheden

Verder is er een uitzondering als het vanwege locatiegebonden omstandigheden of bouwtechnische belemmeringen niet mogelijk is aan de minimumwaarde voor hernieuwbare energie te voldoen. Het behoud van beschermde stads- en dorpsgezichten, waardevolle cultuurlandschappen en werelderfgoed kan worden aangemerkt als zo’n ‘locatiegebonden omstandigheid’. Of daarvan sprake is, kan blijken uit de bepalingen die in het bestemmingsplan zijn opgenomen, met het oog op de aanwijzing als beschermd stads- en dorpsgezicht, als waardevol cultuurlandschap of werelderfgoed, of uit de lokale welstandscriteria.

Leidraad eis hernieuwbare energie bij ingrijpende renovatie

Het Ministerie van BZK heeft onlangs de Leidraad eis hernieuwbare energie bij ingrijpende renovatie gepubliceerd. Deze leidraad is geschreven voor partijen die te maken krijgen met de eisen, zoals gemeenten, projectontwikkelaars, architecten, bouwkundige en energieadviseurs of (bouwtechnische) vastgoedbeheerders, gebouweigenaren en monumenteneigenaren. 

Contact met de gemeente

Twijfelt u of deze regeling aan de orde is bij? Neem dan contact op met de desbetreffende gemeente.

Helpdesk Bouwregelgeving

Vragen over de toepassing van het Bouwbesluit 2012 en over de nieuwe eisen rondom hernieuwbare energie kunnen worden gesteld aan de Helpdesk Bouwregelgeving.