Lokale onderzoeksagenda's archeologie

Een onderzoeksagenda archeologie benoemt belangrijke archeologische thema’s, kennislacunes en onderzoeksvragen die tot dusver onbeantwoord zijn gebleven. Aan de hand van deze vragen kunnen keuzes worden gemaakt op het gebied van archeologisch beleid en onderzoek. In de Nationale Onderzoeksagenda Archeologie (NOaA 2.0) zijn de belangrijkste nationale onderzoeksvragen ontsloten. Daarnaast zijn er ook gemeentelijke, regionale en provinciale onderzoeksagenda’s beschikbaar. Bovenstaande kaart toont hiervan een inventarisatie.

Wat levert het op

Archeologie is overal en het is onmogelijk om alles te onderzoeken. Een focus is noodzakelijk, niet alleen vanuit wetenschappelijk, maar ook vanuit maatschappelijk en financieel oogpunt. Wanneer een vindplaats de potentie heeft om belangrijke vragen te beantwoorden, zou dit tot een hogere waardering en prioritering moeten leiden. Een onderzoeksagenda helpt overheden om dit soort keuzes te maken en geeft richting aan ruimtelijke ordening-, erfgoed- en archeologiebeleid. Daarnaast is het een inhoudelijke bron voor archeologen bij onderzoek en het schrijven van programma’s van eisen. Deze landelijke inventarisatie laat de huidige stand van zaken zien en biedt inspiratie voor gemeenten die zelf met een onderzoeksagenda aan de slag willen. Enkele fraaie voorbeelden zijn:

• de integrale erfgoedagenda van Leiden, waarin een archeologische met een bouwhistorische onderzoeksagenda is gecombineerd.
• de uitgebreide en systematische onderzoeksagenda van Roermond.
• de ecologische onderzoeksagenda van Goirle en Tilburg gericht op specifieke onderzoeksvragen die betrekking hebben op ecologische archeologie.

Grote diversiteit

Op de kaart worden beleidsdocumenten met een onderzoeksrichtinggevend karakter getoond. De onderlinge verschillen zijn groot, zowel qua vorm als qua inhoud. Sommige gemeenten beschikken over een afzonderlijke onderzoeksagenda, andere hebben een beleidsstuk waarin een aanzet tot een agenda wordt gegeven. Ook zijn er behalve ‘onderzoeksagenda’ verschillende titels in omloop, zoals kennisagenda, selectieagenda, inhoudelijk afwegingskader of kennismatrix.

Gebruik van de kaart

De eerste versie van de kaart is gemaakt in 2017, en wordt periodiek geactualiseerd. De laatste actualisatie vond plaats in januari 2024. Als u op de kaart klikt, verschijnt rechts in beeld een kader met de beschikbare onderzoeksagenda’s. Door op de pijltjes te klikken, kunt u alle, voor die regio beschikbare onderzoeksagenda’s bekijken. Wanneer deze digitaal zijn ontsloten, is een link opgenomen. Het is zinvol om voor de meest recente informatie contact op te nemen met de betreffende gemeente waarin u geïnteresseerd bent. Een verwijzing naar de website van de gemeente kunt u vinden door de kaartlaag ‘websites gemeenten’ aan te zetten en op een gemeente te klikken. Wilt u snel de juiste gemeente vinden, dan kunt u de zoekbalk links bovenin gebruiken. Meer informatie over deze inventarisatie is te vinden in het verantwoordingsdocument. Hier wordt ook ingegaan op onderzoeksagenda’s op internationaal niveau.

Door wie

Deze kaart is tot stand gebracht in het kader van het project Kenniskaart Archeologie van de RCE. Heeft u vragen, opmerkingen of nieuwe gegevens voor de kaart? Neem dan contact op door een e-mail te sturen naar noaa@cultureelerfgoed.nl.